Byli sławni, z czasem stali się wręcz legendarni. Huzarzy z trupimi główkami na czapkach przez ponad wiek byli nieodłącznym elementem krajobrazu Gdańska. „Leibhusaren. Historia Czarnych Huzarów” Wojciecha Gruszczyńskiego, to pierwsza na naszym rynku wydawniczym książka w całości im poświęcona.

Cesarz Wilhelm II i księżniczka Viktoria Luise podczas parady w Gdańsku w 1910 r.
Cesarz Wilhelm II i księżniczka Viktoria Luise podczas parady w Gdańsku w 1910 r.

To pozycja pod każdym względem wyjątkowa. Publikacji książkowych o historii XIX-wiecznego Gdańska wciąż jest stosunkowo niewiele. Tych dotyczących wojskowej historii miasta, aż do czasów I wojny światowej mocno zmilitaryzowanego, nie ma prawie w ogóle. „Leibhusaren” Wojciecha Gruszczyńskiego w znacznym stopniu wypełnia tę lukę. Bogato ilustrowana, kilkusetstronicowa publikacja, oparta na bardzo rzadkich i mało znanych publikacjach źródłowych, uzupełnia naszą wiedzę o dziejach formacji, która zapisała się nie tylko w historii Gdańska.

 

– Napisanie książki o historii Czarnych Huzarów było prawdziwym wyzwaniem i gdybym wiedział z czym będę miał do czynienia, nie wiem czy drugi raz porwałbym się na opracowanie takiego tematu – mówi Wojciech Gruszczyński, autor publikacji. – Sam pomysł pojawił się u mnie już dawno, ale największą barierą było zdobycie materiałów źródłowych. Jedyną dostępną monografią jest trzytomowa historia huzarów autorstwa dowódcy tej jednostki, Augusta von Mackensena. To książka trudno dostępna w bibliotekach, nie wypożyczana i piekielnie droga w antykwariatach, cena kompletu to minimum 2500 euro. Leibhuzarzy pojawią się w wielu innych książkach, głównie w języku niemieckim, niestety, podobnie jak dzieło von Mackensena, większość z nich jest trudno dostępna. Podobnie jest z niektórymi gazetami. Zdobycie np. czasopisma „Der Leibhusar”, wydawanego przez stowarzyszenie byłych huzarów graniczy z cudem.

Wieloletnie poszukiwania, gromadzenie materiałów, ich selekcja zaowocowało obszerną, popularnonaukową publikacją, w której coś dla siebie znajdą nie tylko miłośnicy historii Gdańska czy wojskowości.

 Powrót z ćwiczeń albo manewrów. Ul. Długi Targ w Gdańsku.
Powrót z ćwiczeń albo manewrów. Ul. Długi Targ w Gdańsku.

Książka Wojciecha Gruszczyńskiego składa się z dwunastu rozdziałów i aneksu. Od powstania jednostki Czarnych Huzarów, poprzez jej dzieje, aż do końca I wojny światowej. Dla Czytelników z Pomorza z pewnością najciekawszy okres to czasy gdy huzarskie jednostki stacjonowały w koszarach przy dzisiejszej ulicy Słowackiego we Wrzeszczu. Huzarzy to jednak nie tylko Gdańsk czy Sopot, bo i w tym mieście zaznaczyli swoją obecność. Losy formacji związane są także ze Starogardem Gdańskim czy Słupskiem. Huzarzy to także barwa część obyczajowości XIX-wiecznego Gdańska. Do historii przeszły chociażby wystawne zabawy jakie odbywały się we Wrzeszczu podczas częstych wizyt cesarza Wilhelma II u dowódcy huzarów – generała Augusta von Mackensena.

Poznański Batalion Śmierci pod dowództwem podpułkownika Feliksa Józefowicza. Poznańczycy walczyli w wojnie przeciwko Rosji Radzieckiej w 1919-1920 r.
Poznański Batalion Śmierci pod dowództwem podpułkownika Feliksa Józefowicza. Poznańczycy walczyli w wojnie przeciwko Rosji Radzieckiej w 1919-1920 r.

– Nieustające zainteresowanie huzarami wiąże się także z ich charakterystycznym umundurowaniem czy wyposażeniem – opowiada Wojciech Gruszczyński. – Najbardziej rozpoznawanym jest oczywiście czaszka, przez którą w Polsce nazywamy ich „huzarami śmierci”. Emblemat może budzić nieprzyjemne skojarzenia, pamiętajmy jednak, że zanim czaszkę zawłaszczyło niemieckie SS, wcześniej używana była przez wiele formacji. Nie tylko huzarów, ale np. polskie jednostki walczące  przeciwko Rosji Radzieckiej w 1919-1920.

Kasyno oficerskie koszar 1. Leibhusaren-Regiment w Gdańsku Wrzeszczu przy dzisiejszej ul. Słowackiego, niegdyś Hochstreiß.

Kasyno oficerskie koszar 1. Leibhusaren-Regiment w Gdańsku Wrzeszczu przy dzisiejszej ul. Słowackiego, niegdyś Hochstreiß.

Autor oraz wydawcy – Gdański Kantor Wydawniczy oraz Wydawnictwo Region zapraszają na promocję książki – sobota, 26 styczniaSztuka Wyboru, ul. Słowackiego 19 (na terenie osiedla Garnizon). Promocja rozpoczyna się o godz. 17.00. Podczas promocji obecni będą rekonstruktorzy z Leib-Husaren-Regiment Nr. 1& Nr. 2 Danzig – w pełnym husarskim umundurowaniu. W czasie promocji książka w promocyjnej cenie, 65 zł. Wstęp wolny.

Aleja Żołnierzy Wyklętych, Gdańsk, województwo pomorskie, Polska

Autor, Wojciech Gruszczyński – urodził się w Gdańsku w 1969 roku. Dosyć wcześnie zainteresował się historią miasta, ale nie znalazło to odzwierciedlenia w jego edukacji. Uczył się w słynnym Conradinum i ukończył studia ekonomiczne na Uniwersytecie Gdańskim. W 2001 roku wyjechał do Szwecji na studia doktoranckie i tam mieszka do dzisiaj. Jest kolekcjonerem gdańskich pamiątek, w szczególności zdjęć i pocztówek, także tych związanych ze sławnymi, gdańskimi huzarami śmierci. Część zbiorów Wojciecha Gruszczyńskiego można zobaczyć na prowadzonej przez niego od 1997 roku stronie internetowej o Wolnym Mieście Gdańsku: www.danzig-online.pl

W latach 2007–2014 wydał cztery, bogato ilustrowane zdjęciami z jego zbiorów, przewodniki po przedwojennym Gdańsku. Od 2015 roku zajmuje się rekonstrukcją historyczną związaną z regimentami huzarów śmierci i prowadzi na Facebooku stronę poświęconą historii obu regimentów.

Huzarzy eskortujący rosyjskich jeńców na terenie koszar we Wrzeszczu w 1914 r.
Huzarzy eskortujący rosyjskich jeńców na terenie koszar we Wrzeszczu w 1914 r.

Kontakt dla mediów:
Wojciech Gruszczyński – autor, + 46 73 690 69 28 (Szwecja), wojciechg@danzig-online.pl
Marcin Tymiński – Gdański Kantor Wydawniczy – 795 40 30 20
Patronat medialny nad wydarzeniem: Gdańsk Strefa Prestiżu, Trojmiasto.pl. Strefahistorii.pl,

Gdańsk Strefa Prestiżu, informacje prasowe

6 thoughts on “Leibhusaren. Historia Czarnych Huzarów

Dodaj opinię lub komentarz.