Badania archeologiczne na terenie Targu Siennego i Rakowego trwają od końca 2013 roku i jeszcze nie zostały zakończone. Poprzedzają powstającą w tym miejscu inwestycję Forum Gdańsk. Wykopaliska prowadzone przez firmę Dantiscum odsłoniły bogatą zabudowę tego terenu. Kierownikiem badań jest Robert Krzywdziński.
Od najwcześniejszej fazy zagospodarowania, czyli końca XIV wieku, stawiano tu budynki: drewniane, szachulcowe oraz murowane. Oprócz zabudowy mieszkalnej odsłonięto budynki gospodarcze, latryny, wodociągi, studnie.
Najciekawszym odkryciem były pozostałości pięciu pieców typu hypokaustum po wschodniej stronie Kanału Raduni na wysokości północnej części budynku ABW. Na terenie Polski piece hypokaustyczne, jako system grzewczy używane były od XIII do XVI wieku, lecz już od wieku XIV zastępowano je tańszymi w budowie i eksploatacji piecami kaflowymi. Zasada działania systemu hypokaustycznego polegała na ogrzaniu powietrza w piecu, akumulacji ciepła przy użyciu kamieni i rozprowadzeniu go za pomocą kanałów biegnących w ścianie lub podłodze do poszczególnych pomieszczeń.
Ich odkrycie w trakcie wykopalisk na Targu Siennym jest wyjątkowe z tego względu, że piece tego rodzaju stosowane były zazwyczaj w klasztorach, zamkach, łaźniach a stosunkowo rzadko w kamienicach mieszkalnych. Nasuwa się pytanie, czy nie mogły być związane ze szpitalem św. Gertrudy. Jadnak szpital i kaplica lokowane są „na osi ul. Długiej przed Wysoką Bramą” więc w sporym oddaleniu od odkrytych reliktów. Być może zatem, takie piece były bardziej popularne w budynkach mieszkalnych niż do tej pory sądzono.
Odsłonięto również wschodnią ścianę Kanału Raduni, zbudowaną z gęsto wbijanych pali, do których umocowane były ułożone poziomo deski. Moment powstania tego odcinka Kanału to ok. 1570 rok, kiedy to w związku z budową nowych fortyfikacji wystąpiła konieczność odsunięcia go w kierunku zachodnim. W kierunku wschodnim odchodził od niego wąski kanał stanowiący prawdopodobnie połączenie z miejską fosą.
Z Kanałem Raduni związane są również drewniane wodociągi, z których najstarszy datowano na koniec XIV wieku. Niestety nie udało się odkryć żadnych pozostałości Kunsztu Wodnego (Wasserkunst), który funkcjonował od 1584 do 1852 roku. Była to stacja pomp, przepompowująca wodę z Potoku Siedleckiego do drewnianych rur zasilających miasto w pitną wodę. Rozebrany dopiero w 1920 r. budynek znajdował się przy Targu Rakowym, na wschodnim brzegu Kanału Raduni, na wysokości budynku, w którym dziś mieszczą się biura Poczty Polskiej.
Podczas badań odkryto fragmenty brukowanych nawierzchni dróg i placów. Niektóre z nich posiadały rynsztoki i drewniane krawężniki. Jeden z bruków okazał się pozostałością ulicy Sandgrube (dzisiejsza Rogaczewskiego), której nazwa wywodzi się od żwirowiska funkcjonującego w XIV-XV wieku u północnego podnóża Biskupiej Górki. Odnaleziona nawierzchnia ulicy zbudowana była z polnych kamieni, na środku wyraźnie zaznaczał się charakterystyczny rząd większych kamieni, a wzdłuż jej południowego skraju biegł ułożony z kamieni rynsztok.
Ponadto odsłonięto zniszczone podczas zdobywania Gdańska przez Armię Czerwoną pozostałości kamienic z XVIII-XIX/XX wieku oraz już po drugiej stronie torów kolejowych część piwnic budynku Rejencji zbudowanego w latach 1882-1886, w którym miał siedzibę później Senat Wolnego Miasta Gdańska.
Największym zaskoczeniem była ilość i niejednokrotnie wyjątkowość zabytków ruchomych czyli przedmiotów znalezionych podczas badań archeologicznych. Samych zabytków wydzielonych czyli posiadających walory wystawiennicze do tej pory znaleziono ponad 6 tysięcy.
Są to monety, w tym dwie złote, plomby towarowe z terenów dzisiejszych Niemiec, Wielkiej Brytanii, Holandii, Belgii, olbrzymia kolekcja plakietek przywożonych z pielgrzymek do miejsc kultu w m.in. w Akwizgranie, Bremie, Wilsnack, Rouen, Amiens, Maastricht, Canterbury i Rzymie, biżuteria, zabawki, uzbrojenie, elementy stroju takie jak skórzane buty, kaftan, ozdobne pasy oraz przedmioty codziennego użytku: naczynia, sztućce, narzędzia. Ich pochodzenie wskazuje na rozległe kontakty handlowe Gdańska w okresie od końca XIV do XVIII wieku.
Część z tych przedmiotów będzie można obejrzeć na wystawie już od 1 czerwca. Będzie się ona mieściła w Muzeum Historycznym Miasta Gdańska, w piwnicy Ratusza Głównego Miasta do 25 września 2016 r. Docelowo zabytki trafią do Pomorskiej Rady Sztuki, która zgodziła się je nieodpłatnie przyjąć. Cenne zbiory będą udostępnione zwiedzającym w Muzeum Żuławskim w Nowym Dworze Gdańskim.
