Niedługo Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej i mnóstwo flag zawiśnie w przestrzeni publicznej i to w różnych konfiguracjach. Zarówno z tego powodu, jak i z okazji Święta Narodowego 3 Maja.

W naszym mieście flagi (różne) wiszą często, ale zdarzają się nieprawidłowe szyki lub  takie kwiatki:

Flagi na Westerplatte (fot. Krzysztof Stenka) i bandera (?) przy pomniku Danuty Siedzikówny

O ile pierwszy można uznać za pomyłkę lub zwykłe niechlujstwo, to naprawdę nie wiem, czym kierowało się miasto obdarowując Inkę banderą (choć po prawdzie nawet nie wiem, czy to jest bandera, skoro godło nie jest na białym pasie). Kiedyś napisałam artykuł, jak wygląda flaga Gdańska (po tym, jak prezydent Adamowicz bronił logotypu miejskiego jako flagi miasta). Tym razem napiszę, jak wygląda flaga Polski i jaki szyk obowiązuje przy wieszaniu w układzie z innymi flagami.

Omówienie całości zagadnienia znajduje się w poradniku Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, ogólnie dostępnym w internecie. Ja z poradnika wybrałam tylko rzeczy wg mnie w tym momencie najważniejsze, ale – oczywiście – zapraszam do lektury całości.

Flaga mocowana jest do liny, za pomocą której wciąga się ją na maszt. Flagi niesione podczas marszów, wywieszane z okien oraz mocowane na słupach i latarniach ulicznych mają płat przymocowany do drzewca.

Flaga państwowa Rzeczypospolitej Polskiej wygląda tak:

Kto może jej używać? – Władze i instytucje państwowe, obywatele i instytucje prywatne. Jest to flaga o dwóch pasach poziomych równej szerokości, białym u góry i czerwonym u dołu, w proporcjach 5:8.

Mamy również flagę państwową z godłem:

Kto może jej używać? –  Jedynie polskie przedstawicielstwa i misje (także wojskowe) za granicą, statki morskie, kapitanaty i bosmanaty portów, lotniska i lądowiska cywilne oraz cywilne samoloty podczas lotów za granicą. Ma dwa pasy poziome – u góry biały, u dołu czerwony i herb Rzeczypospolitej Polskiej, nazywany obecnie godłem państwowym RP, pośrodku pasa białego. Flaga państwowa z godłem jest również nazywana banderą, ale tylko w określeniu do jednostek pływających PO MORZACH. Jednostki pływające po wodach śródlądowych wywieszają zwykłą flagę państwową.  Bandera może być cywilna (i wtedy wygląda jak wyżej) lub wojenna (i wtedy ma wcięty trójkąt z boku, tzw. jaskółczy ogon).

Flaga Polski może również być prezentowana w formie baneru lub chorągiewki samochodowej.

Banner jest pionowy i to, co na fladze jest na górze, na banerze jest po lewej stronie, czyli w tym przypadku biały pas. Godło musi wtedy być pionowe (oś pionowa godła musi pokrywać się  z pionowym masztem).

Chorągiewka samochodowa jest znakiem rozpoznawczym (weksylium) umieszczanym na prawym przednim błotniku samochodu, w którym przewożony jest urzędnik państwowy lub samorządowy. Chorągiewka ma wzór flagi państwowej lub samorządowej. Na samochodzie głowy państwa na prawym błotniku umieszcza się chorągiewkę o wzorze flagi państwowej, a na lewym o wzorze flagi głowy państwa. Polska jednak jest jedynym państwem w Europie, które nie ma flagi i chorągiewki samochodowej prezydenta.

W przestrzeni publicznej możemy również spotkać się z flagami gabinetowymi, narodowymi, okolicznościowymi, stolikowymi, urzędowymi, a także ze sztandarami i proporczykami – w zależności, kto używa i jakie są okoliczności. Jednak w  Polsce nie występuje termin flagi narodowej  (używanej tylko przez osoby prywatne) ani urzędowej (barwy narodowe  z godłem pośrodku).

  • Flaga lub banner eksponowane publicznie muszą być czyste i mieć czytelne barwy. Nie mogą być pomięte lub postrzępione.
  • Na terenie RP flaga państwowa Rzeczypospolitej Polskiej ma zawsze pierwszeństwo przed wszystkimi innymi flagami. Jeśli eksponuje się na masztach więcej flag, flagę państwową RP podnosi się (wciąga na maszt) jako pierwszą i opuszcza jako ostatnią.
  • W czasie burzy, bardzo silnego wiatru lub śnieżycy flagi należy jak najszybciej opuścić i zdjąć.
  • Flaga nigdy nie może dotknąć podłogi, ziemi, bruku lub wody.
  • Flagą nie oddaje się honorów żadnej osobie, nie pochyla się jej przed żadną inną flagą lub znakiem.
  • Flagą nie można przykryć pomnika lub tablicy pamiątkowej przed ich odsłonięciem.
  • Flaga nie może być eksponowana przy flagach reklamowych.
  • Na fladze państwowej RP nie wolno umieszczać żadnych napisów i żadnego rodzaju rysunków. Kibice mogą umieszczać nazwy swoich klubów lub miejscowości, pod warunkiem, że  proporcje flagi nie są jak 5:8.

Hierarchia flag w przestrzeni publicznej

1. Flaga państwowa Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Flaga innego państwa.
3. Flaga województwa.
4. Flaga powiatu.
5. Flaga gminy (miasta, gminy miejsko-wiejskiej, gminy wiejskiej).
6. Flaga Europejska.
7. Flaga organizacji międzynarodowej (np. flaga ONZ, flaga NATO).
8. Flaga służbowa (np. Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Poczty Polskiej, straży miejskiej).
9. Flaga instytucji, firmy, organizacji, uczelni, szkoły, klubu sportowego itp.
10. Flaga grupy narodowościowej, flaga okolicznościowa.

Flagi na masztach

Jeśli umieszczamy flagi na kilku masztach (jedna flaga na jednym maszcie – wyłącznie tak), to maszty muszą być równej wysokości,  a odległość między nimi nie mniejsza niż 1/4 wysokości. Flaga Polski zajmuje ZAWSZE pierwsze miejsce, najbardziej honorowe. Flagi umieszczamy zgodnie z podaną wyżej hierarchią. Flagi innych państw są ZA flagą Polski, a flaga Unii Europejskiej ZA flagami samorządowymi. Przy równorzędności jednostek samorządowych flaga gospodarza ma pierwszeństwo.

 

Każdy obywatel Rzeczypospolitej Polskiej ma prawo wywiesić flagę państwową na swoim domu, a także w oknie lub na balkonie swego mieszkania.

Jeśli flaga ma wisieć pionowo na linie między domami, to barwa biała powinna być po lewej stronie dla patrzącego w kierunku północnym lub zachodnim.

Jak wieszamy flagę państwową na latarniach i słupach ulicznych?

W pomieszczeniach jest mały wyjątek. W przypadku wizyt najwyższych rangą przywódców innych państw (głowa państwa lub rządu) można ze względów kurtuazyjnych umieścić w pomieszczeniu, w którym prowadzone są rozmowy, flagę państwa, z którego pochodzi gość, na pierwszym miejscu przed flagą polską. Zasadniczo w gabinecie flagę umieszcza się po lewej stronie (patrząc od wejścia) biurka urzędnika państwowego lub samorządowego. Tak samo na scenie czy na podium.

Gdy w czasie jakiegoś przemarszu niesiona jest poziomo wstęga biało-czerwona nad głowami maszerujących, jej biały pas  musi być po lewej stronie dla patrzącego na czoło pochodu. B. prezydent Adamowicz niósł zatem barwy narodowe ustawione w niewłaściwy sposób (chyba, że barwy były ułożone poziomo).

Poniżej, jak wieszamy pionowy baner z barwami narodowymi.

Flagą państwową Rzeczypospolitej Polskiej można przykryć trumnę zasłużonej osoby. Wówczas biały pas musi być po stronie serca tej osoby.

Powyższy opis nie wyczerpuje wszystkich sytuacji. Zainteresowanych zapraszam do lektury poradnika.

Jako ciekawostkę podam, że Flagi Europejskiej mogą używać  organizacje i instytucje działające na rzecz jednoczenia Europy. Od 1986 r. używana była przez Europejską Wspólnotę Gospodarczą, a od 1992 r. przez Unię Europejską. Oficjalnie krąg 12 żółtych gwiazd na niebieskim płacie jest symbolem perfekcji i pełni, ale inspiracją dla projektanta flagi, Arsène Heitz,  był „wielki znak na niebie” z Apokalipsy św. Jana, czyli Matka Boża – „Niewiasta obleczona w słońce i księżyc pod jej stopami, a na jej głowie wieniec z gwiazd dwunastu”.

Anna Pisarska-Umańska

 

One thought on “Biało-czerwona ma pierwszeństwo

  • Wy do Adamowicza/Dutkiewicz przypiepszycie się nawet w takim temacie.. Smutne..

    Odpowiedz

Dodaj opinię lub komentarz.