Ulica Pachołów, czyli pomocników kata, wcale się tak nie nazywała aż do 1484 r., bo kata tu nie było.
W 1484 pojawiła się nazwa „Za Rakarzem” (achter dem raker). No, ale w tym właśnie roku Dwór Pachołów (Büttelhof) został przeniesiony tu z Lektykarskiej, a wiadomo, że kat zajmował się również hyclowaniem.
Ulica miała trochę inny przebieg. Zaczynała się przy Grobli IV, biegła wzdłuż muru miejskiego i skręcała w kierunku Straganiarskiej, będąc przedłużeniem Słomianej. Słomiana z jednej strony Straganiarskiej, Pachołów z drugiej. Ale i wtedy nie nazywano ją Pachołów. Była to Mała Tobiasza (Kleine Tobiasgasse), bo od strony Grobli była przedłużeniem Tobiasza. Za to w 1717 r. Słomianą zaczęto nazywać Tylną Pacholnianą (Büttelei Hintergasse), ale chyba krótko, bo Słomiana lubiła lawirować między nazwami różnych ulic.
Byli więc pachołowie, była Tylna, a Pachołów nie było. Może dlatego, by sprawy uporządkować, w 1853 przy okazji zmiany numeracji ulicę w końcu nazwano, jak nazwano. Ale co ciekawe, nie ma w polskim takiego słowa jak „pachoł” na określenie pomocnika kata (raczej katowczyk). Nie ma pachoła, a jest ulica Pachołów. Tak przetłumaczono po wojnie.
Przed wojną na ulicy było 11 numerów, obecnie tylko jeden i jest to przedszkole, które stoi na załamaniu dawnego biegu.
Jak spojrzymy na przedwojenny plan, to zauważymy, że numer 4 jest w samym rogu wciśnięty za 3 i dojście do niego było przez wąski zaułek. Tym zaułkiem można było przejść do ulicy Lawendowej. A jeśli tak, to musi być jakiś ślad z drugiej strony.
Ulica jest obecnie trochę przesunięta. Stojąc przodem do przedszkola, oryginalnie biegła lekko z lewej strony.
W Poznaniu też w średniowieczu mieli swoją Pachołów, a że po niemiecku to brzmiało Büttelstrasse, więc na początku XX wieku mówiono „ulica Butelska”. W 1919 poszli poznaniacy dalej. Ponieważ Büttel to po polsku woźny sądowy (pedel), więc teraz mamy ulicę Woźną. W sumie lepiej niż Pedelska.
- Czy znasz pociąg pospieszny na Siedlcach?
- Czy znasz ulicę Kozią?
- Czy znasz ulicę Saperów?
- Czy znasz ulicę Zawiszy Czarnego?
- Czy znasz ulicę Bohaterów Getta Warszawskiego?
- Czy znasz ulicę Podzamcze?
- Czy znasz Przesmyk Kuźni Podków?
- Na podstawie: A. Januszajtis „Od Aksamitnej do Żytniej”, wyd. Marpress, Gdańsk 2017
