Dnia 2 września br. w sali konferencyjnej w budynku Hotelu Hampton by Hilton Gdańsk przy ul. Lektykarskiej 4 w Gdańsku zostało zorganizowane spotkanie z historykiem Mateuszem Kubickim, pracownikiem Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN Oddział w Gdańsku, autorem kilku książek poświęconych II wojnie światowej na Pomorzu.
Wydarzenie to zostało zorganizowane przez Oddział IPN w Gdańsku z okazji 83 – ej rocznicy wybuchu II wojny światowej. Wstęp był wolny. W czasie spotkania odbyła się dyskusja wokół książki wspomnianego historyka, zatytułowanej „Germanizacja nazw miejscowości w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie 1939–1945. Wybór źródeł”.
Spotkanie to rozpoczął naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Gdańsku, dr Daniel Czerwiński, który przywitał zgromadzonych na sali gości – w pierwszej kolejności przedstawicieli różnych gdańskich i pomorskich instytucji kulturalnych i oświatowych, jak również licznych stowarzyszeń. Dyskusję poprowadził dr hab. Grzegorz Berendt, prof. Uniwersytetu Gdańskiego, jednocześnie dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
Autor omawianej książki, Mateusz Kubicki podkreślił, iż jest to jedyna publikacja na naszym rynku wydawniczym, która przedstawia proces germanizacji nazw miejscowości na Pomorzu. Jest ona efektem niezwykle żmudnej i długotrwałej pracy związanej z analizowaniem zachowanych dokumentów niemieckich. Autor objął swymi badaniami tereny, które wraz z wybuchem II wojny światowej, weszły w skład Okręgu Rzeszy Gdańsk – Prusy Zachodnie.
Okupantom niemieckim zależało na wyeliminowaniu tam wszelkich polsko brzmiących nazw geograficznych, czyli nie tylko miast i wsi, ale także rzek, jezior, gór itp. Towarzyszyła temu zmiana nazw ulic oraz szyldów sklepów, zakładów usługowych, urzędów, placówek oświatowych itp. A także został wprowadzony zakaz używania języka polskiego w przestrzeni publicznej.
Pierwsze rozporządzenie dotyczące zmiany nazw miejscowości zostało wydane przez okupacyjne władze niemieckie już 10 IX 1939 r. Niemieccy lokalni urzędnicy zostali zobowiązani do sporządzenia bardzo dokładnych spisów wszystkich nazw geograficznych znajdujących się na terenie danego powiatu. Następnie osoby kompetentne, w tym historycy, pracownicy takich placówek, jak biblioteki, archiwa, muzea podawali propozycje nowych, niemieckich nazw – często nawiązujących do terminologii z czasów krzyżackich. Specjalne komisje zajmowały się zatwierdzaniem nowego nazewnictwa. Był to proces długi, rozciągnięty w czasie, dlatego ostateczna zmiana tej terminologii nastąpiła dopiero w 1942 r.
Autor książki ma nadzieję, iż jego publikacja zainteresuje innych historyków. Że stanie się bardzo pomocnym źródłem informacji dla badaczy dziejów Pomorza, a także uczniów, studentów itp. Aby mogła trafić do szerszego kręgu odbiorców, IPN przekazał kilkadziesiąt egzemplarzy tej książki do bibliotek w różnych mniejszych ośrodkach na Pomorzu.
W drugiej części spotkania mikrofon został przekazany publiczności: słuchacze mieli możliwość zadawania pytań autorowi. Omawianą publikację Mateusza Kubickiego można było kupić w czasie spotkania. Jest ona dostępna w księgarni Oddziału IPN w Gdańsku (przy al. Grunwaldzkiej 216) oraz w sprzedaży internetowej.
Na koniec zaproszono gości na poczęstunek.
