Na stronie Helvetic Archives, zarządzanej przez Szwajcarską Bibliotekę Narodową, jakiś czas temu znaleźliśmy zdjęcia Gdańska i Gdyni z 1937 roku.  Brakuje im opisów, autorów, brak lokalizacji, jednak są one unikatowe ze względu na oddanie klimatu tamtego roku.

Na zdjęciach są dzieci, sprzedawcy, robotnicy, samochody, konie. Widać ubrania i buty. Są ujęcia budowanej Gdyni. Ze względu na rok nie sposób też odciąć się do nachalnej propagandy hitlerowskiej. Mamy więc swastyki, hitlerjugend i kiosk, gdzie sprzedaje się gazety tylko niemieckie.

Wybrałam 27 zdjęć i zapraszam do podróży w rok 1937. Każde zdjęcie można powiększyć odpowiednim kliknięciem u góry.

To zdjęcie można zlokalizować dzięki Marcie Ponczek. Sklep mieścił się na Targu Rybnym 25. Jednak ze względu na obecność sklepu Ernsta Zingha nr 26 po prawej stronie można postawić tezę, że ujęcie jest od strony Rybackiego Pobrzeża.

Propaganda niemiecka i Hitlerjugend:

Gdynia, port, budowa i gdyńscy uczniowie.

Anna Pisarska-Umańska

źródło: Helvetic Archives

2 thoughts on “Gdańsk i Gdynia 1937

  • To może zlokalizuję te zdjęcia.
    Pierwsze czyli kiosk z gazetami, najprawdopodobniej zrobiono na Stadtgraben naprzeciwko dworca ale to tylko przypuszczenie, że był to pierwszy kontakt Annemarie Schwarzenbach zdeklarowanej antyfaszystki z niemiecką propagandą i wymusiło to wyjęcie przezeń aparatu.
    Potem mamy grupę zdjęć i grupa chłopców siedzi sobie na przedprożu kamienicy Długi Targ 12, obok jest kawiarnia Hohenzollern pod nr 11 i dalej dom bankowy R. Damm pod nr 10. Kolejno, pan w kaszubskiej czapce sprzedaje … ogórki szklarniowe pod halą, w tle kamienice wzdłuż Podwala Staromiejskiego i tu warte zwrócenia uwagi są kamienice z prawej strony, te cztery niższe znajdujące się pomiędzy nieistniejącymi ulicami Oborniki i Malarską. Sieci rybackie jak to sieci albo Jelitkowo, Brzeźno a może Stogi czy Sopot. Łódki zasłonięte niestety.
    Dalej to dość łatwe, katedra czy spichlerze nie nastręczają trudności a i biały koń i sprzedawczyni, to porównując z zdjęciem wcześniej (Kaszub z ogórkami) da się odgadnąć, że w tle są budynki przy Podwalu Staromiejskim a pani handluje na placu przy hali.
    Kolejno mamy samochody stojące przed gmachem Senatu. Musiało to być chyba ważne spotkanie, bo jeden wóz jest z Niemiec a inny wygląda na pojazd delegacji polskiej.
    Poniżej trzy ujęcia ale wpierw to z prawej, widzimy plac handlowy przy hali z ulicy Pańskiej w stronę Lawendowej. Pozostałe dwa ujęcia to dzisiejszy „Zieleniak” Heweliusza w pobliżu Wielkiego Młyna, na zdjęciu niższym dobrze widać schody prowadzące do zachodniego skrzydła budynku Szkoły Dokształacającej (Gewerbeschule).
    Chłopaki z siatką na ryby to już są rozgryzieni.
    Poniżej seria trzech zdjęć, jedni marynarze są na Podwalu Staromiejskim (z lewej) a inni na Targu Węglowym i w tle widać Teatr Miejski widoczny też z osobna osmarkanego swastykami.
    Kolejna porcyjka to słup ogłoszeniowy na Podwalu Staromiejskim, Targ Węglowy i zbiorniki paliw w Nowym Porcie przy ul. Jana Długosza. To ostatnie zdjęcie było poniekąd powiązane z innymi, ukazującymi sztauerów układających drewniane bele na statku cumującym na Martwej Wiśle poniżej spichlerzy rosyjskich na Nabrzeżu Wiślanym.
    Następne zdjęcia są już z Gdyni, najpierw Świętojańska z Kamienną Górą w tle oraz trzy zdjęcia robotników pracujących zapewne dla Rol-Ryżu, bo to właśnie magazyn tej firmy na zdjęciach jest uwidoczniony. Budowanej hali nie trzeba raczej przedstawiać ale widok z Kamiennej Góry na Basen Prezydenta, Żeglarski i pustawe jeszcze Molo Południowe nad wyraz ciekawy. Młodzi chłopcy stojący pod Dworcem Morskim nazwy tak ładnej że mało komu kojarzyła się ona głównie z odprawami osób, zdecydowanych opuścić Polskę na zawsze. I na koniec ostało się zdjęcie „gołego” piachu, to Kamienna Góra i widok w kierunku południowym a widoczny teren z znajdującym się tam wówczas krzyżem, zamieni się w park, od kilku lat noszącym imię tragicznie zmarłej pary prezydenckiej, Marii i Lecha Kaczyńskich.
    Ponieważ tekst dość długawy jest a to tylko komentarz, więc nie będę robił poprawek składni, stylu itd, bo sądzę że najważniejsze by miejsca z zdjęć stały się znane.

    Odpowiedz
  • Oczywiście popełniłem błąd, zdjęcia z wozami i końmi nie stoją na obecnym Zieleniaku Heweliusza lecz na rogu ul. Wielkie Młyny zatem okolice Wielkiego Młyna jak najbardziej ale z drugiej strony jak pierwotnie to określałem.

    Odpowiedz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *