Było już o tym jak broń z Gdańska zdobywała Dziki Zachód, ale czy ktoś wie o tym, że odbyło się to również w odwrotną stronę i że broń konstrukcji amerykańskiej zawitała do Gdańska?
- przeczytaj: Jak broń z Gdańska zdobywała Dziki Zachód
Konstrukcją tą był rewolwer kapiszonowy Colta Model 1851 Navy w kalibrze .36, czyli w przeliczeniu na jednostki metryczne około 9,14 mm. Była to na ówczesne czasy broń na wskroś nowoczesna, jeśli weźmiemy pod uwagę, że w tym samym czasie do uzbrojenia armii pruskiej przyjęto ładowany odprzodowo gładkolufowy pistolet kapiszonowy Kavalleriepistole M1850. Niestety, nie produkowano ich co prawda w Gdańsku, nie trafiły do niego nawet drogą zakupu, a pochodziły one z przemytu!
Było to związane z tym, że tamtym czasie do Rosji, podczas trwającej wówczas wojny krymskiej, próbowano dostarczać broń od zachodnich aliantów. Władze pruskie przechwyciły jeden z takich przemytów około 1855 roku (które odbywały się również po zakończeniu wojny). Z przejętych wówczas 3000 egzemplarzy ostatecznie około 1000 miało trafić bezpośrednio do Gdańska w roku 1858. Miały stanowić one wyposażenie stacjonujących tam ówcześnie jednostek pruskiej marynarki wojennej i oddziałów batalionów morskiej piechoty (See-Infanterie-Bataillon).
Informowała o tym ówczesna prasa niemieckojęzyczna:
„Danzig, 18 December. Nach einer Mittheilung der „Danz. Ztg..“ soll ber königlischen Marine im nächsten Frühjahr eine Berändderung in der Bewaffung eintreten und, so wie bereits das See-Infanterie-Bataillon und die See-Artillerie-Compagnie im vorigen Jahr, auch jetz das Matrosencorps Zündnadellwaffen, wahrscheinlich Zündnadelbüchsen, auf den schussen erhalten. Ebenso sollen dieselben, statt mit Marine-Pistolen, ferner mit Colt’sche Revolvers ausgerüstet werden, wozu schon in diesen Jahr 1000 Stück hier angekommen find.“
Tłum.
„Gdańsk, 18 grudnia. Jak wynika z komunikatu „Danz. „Ztg…” zmiana w uzbrojeniu Królewskiej Marynarki Wojennej ma nastąpić wiosną przyszłego roku i podobnie jak w zeszłym roku batalion piechoty morskiej i kompania artylerii morskiej, teraz i korpus marynarski ma wprowadzić broń igłową, prawdopodobnie karabiny igłowe przeszły próby ogniowe. Powinni być także wyposażeni w rewolwery Colt zamiast pistoletów morskich, których w tym roku przybyło już 1000 sztuk.”
Jak zatem rozpoznać, że dany model Colta 1851 Navy jest związany bezpośrednio z historią Gdańska w tym kontekście?
Broń ta miała posiadać numery seryjne z zakresu od 31627 do 39496. Ponadto na egzemplarzach tej broni i elementach wyposażenia wchodzących w skład kompletu (kabura, prochownica, ładowacz kapiszonów, kulolejki, itp.) nanoszono dodatkowe znakowanie w postaci liter „K.M.” będących skrótem od Königliche Marine, czyli Królewskiej (Pruskiej) Marynarki, za którym z kolei umieszczano numer rejestrowy.
Broń była używana w marynarce stosunkowo dość długo, prawdopodobnie do końca lat 70-dziesiątych XIX wieku kiedy zastąpiono ją innymi wzorami broni. Ze względu na jej ilość w uzbrojeniu jest obecnie dość rzadkim artefaktem na rynku kolekcjonerskim.
Dopiero w 1869 wprowadzono w niewielkiej ilości kolejny rewolwer dla marynarki pruskiej, którym był model M1869 (wciąż jednak była to konstrukcja kapiszonowa podobnie jak u Colta). A de facto pierwszy rewolwer na naboje scalone niemieckiej konstrukcji tak naprawdę pojawił się na uzbrojeniu armii Cesarstwa Niemieckiego dopiero wraz z modelem Reischrewolwer M1879 (zastępując dopiero pistolety kapiszonowe będące wciąż w uzbrojeniu).
Tab.1 Znane numery KM Colta 1851 Navy w pruskiej marynarce wojennej
Numer KM | Numer seryjny broni | uwagi |
11 | – | ładowacz kap. |
63 | – | prochownica |
201 | – | kabura |
244 | – | prochownica |
378 | – | prochownica |
422 | 38405 | rewolwer |
529 | 32509??? | rewolwer |
750 | 33015 | rewolwer |
812 | – | prochownica |
(lista ma charakter poglądowy i na pewno wymaga uzupełnienia)
Piotr Bochyński
Bibliografia:
- American-frontier-miniatures.com. (2014). Chapter 3.3 – Miniatures of German Revolvers and Pistols from the 2nd Half of the 19th Century. [online] Available at: https://american-frontier-miniatures.com/Chapter-3-3-Miniatures-of-German-Revolvers-and-Pistols-from-the-2nd-Half-of-the-19th-Century/ [Accessed 12 Mar. 2024].
- Forgotten Weapons | Your destination for rare, exotic, and prototype firearms. (2020). Königliche Marine (Prussian Navy) Colt 1851 Rig. [online] Available at: https://www.forgottenweapons.com/konigliche-marine-prussian-navy-colt-1851-rig/ [Accessed 12 Mar. 2024].
- Morphyauctions.com. (2019). Lot Detail – (A) COLT MODEL 1851 KM MARKED NAVY PERCUSSION REVOLVER. [online] Available at: https://auctions.morphyauctions.com/_A__COLT_MODEL_1851_KM_MARKED_NAVY_PERCUSSION_REVO-LOT468712.aspx?utm_source=barnebys&utm_medium=referral&utm_campaign=barnebys&utm_content=2019-10-23 [Accessed 12 Mar. 2024].
- m1903a3 (2016). The German Navy’s First Repeating Pistol. [online] Jan C. Still Lugerforums. Available at: https://www.lugerforums.com/threads/the-german-navys-first-repeating-pistol.51481/ [Accessed 12 Mar. 2024].
