Dn. 15 VIII br. w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odbył się koncert z okazji 100-lecia Bitwy Warszawskiej 1920 r. Tego dnia o godzinie 18-tej w Sali Konferencyjnej im. mec. Jana Olszewskiego na poziomie –3 w gmachu muzeum wystąpił Polski Chór Kameralny Schola Cantorum Gedanensis pod dyrekcją Jana Łukaszewskiego. Na fortepianie akompaniowała Zuzanna Lisiecka – Madeja.
Koncert odbył się pod patronatem TVP 3 Gdańsk, Radia Gdańsk oraz portalu Gdańsk Strefa Prestiżu. Współorganizatorem koncertu było Narodowe Centrum Kultury. Wstęp na koncert był wolny po uprzednim pobraniu bezpłatnego biletu. Obowiązywały obostrzenia związane z panującą pandemią koronawirusa: dezynfekcja rąk, założenie maseczki ochronnej oraz zajmowanie miejsc na sali, zgodnie z oznakowaniem.
Zebranych na sali powitała red. Agnieszka Oszczyk, która na wstępie przypomniała fakty historyczne związane z obchodzonym tego dnia świętem narodowym zwanym potocznie Cudem nad Wisłą. Sto lat temu wojsko polskie stoczyło na przedpolach Warszawy zwycięską bitwę z Armią Czerwoną. Klęska wojsk sowieckich uratowała Europę przed ekspansją komunizmu. Nasi rodacy zatrzymali zwycięski do tej pory pochód wojsk radzieckich w kierunku zachodnim. Z tego powodu Bitwa Warszawska zaliczana jest do najważniejszych, przełomowych bitew świata, które w sposób istotny zaważyły na dalszych losach ludzkości.
W dalszej kolejności red. Oszczyk w imieniu dyr. Muzeum II Wojny Światowej dr. Karola Nawrockiego – nieobecnego niestety na tej uroczystości – przywitała obecnych na sali gości honorowych: w pierwszej kolejności Joannę i Andrzeja Gwiazdów – współzałożycieli NSZZ „Solidarność”, przedstawicieli władz państwowych, wojewódzkich, miasta Gdańska oraz różnych ważnych lokalnych instytucji i stowarzyszeń.
Następnie na scenę wyszedł zastępca dyr. Muzeum II Światowej w Gdańsku, Waldemar Szulc, który najpierw przypomniał znaczenie święta 15 sierpnia dla naszego narodu – zwycięstwa Polaków nad bolszewizmem. Dzięki któremu nasz kraj utrzymał niepodległość, a Europa uchroniła się przed komunizmem. Zauważył, że ci sami żołnierze, którzy walczyli w 1920 r. z Armią Czerwoną, dziewiętnaście lat później stanęli w obronie Westerplatte. Należał do nich mjr. Sucharski.
Waldemar Szulc przypomniał, że od niedawna dzięki uchwale podjętej przez Sejm RP, Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku przejęło w zarząd Westerplatte. Nie doszłoby do tego bez wysiłku konkretnych osób. Tu wymienił obecnego na sali posła Jana Kanthaka oraz Wojewodę Pomorskiego Dariusza Drelicha. Wyraził podziękowania dla ich zasług w tej dziedzinie i zaprosił obu wymienionych na scenę, by w imieniu Karola Nawrockiego – wręczyć medale z orłem w koronie.
Nieobecnego Dariusza Drelicha zastąpił Tomasz Gieszcz – dyrektor biura Wojewody Pomorskiego, który w jego imieniu przyjął to zaszczytne odznaczenie, po czym zabrał głos. W pierwszej kolejności zwrócił się do gości honorowych zgromadzonych na sali: przywitał Joannę i Andrzeja Gwiazdów, przedstawicieli wojska, stowarzyszeń, władz państwowych i miasta Gdańska. Stwierdził, że dopiero teraz – dzięki przekazaniu przez wojewodę pomorskiego terenu na Westerplatte pod zarząd Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku możliwe będzie godne upamiętnienie obrońców z września 1939 r.
Następnie głos zabrał drugi z wyróżnionych, Jan Kanthak, który przypomniał o ważnych z punktu widzenia naszego kraju wydarzeniach, jakie miały miejsce w sierpniu: Cud nad Wisłą, wybuch Powstania Warszawskiego, strajki w Sierpniu 1980 r. Powołał się na słowa Jana Pawła II, który powiedział, iż wolność nie jest nigdy dana na zawsze. Trzeba o nią nieustannie walczyć. Stwierdził, iż jest przedstawicielem młodego pokolenia polityków, początkującym posłem i zapewnił w imieniu swojego pokolenia, że będzie pamiętać o fundamentach naszej polskiej historii.
Następnie Waldemar Szulc przypomniał, iż współorganizatorem koncertu jest Narodowe Centrum Kultury. Podziękował jego dyrektorowi, prof. Rafałowi Wiśniewskiemu, który był głównym inicjatorem tego Wydarzenia oraz muzykom z Polskiego Chóru Kameralnego, którzy mieli za chwilę wystąpić na scenie.
Wcześniej jednak Andrzej Bieńkowski (zastępca dyrektora ds. projektów edukacyjnych Narodowego Centrum Kultury w Warszawie) odczytał list dyrektora tejże instytucji, prof. Rafała Wiśniewskiego. Autor listu odniósł się do wydarzeń historycznych z sierpnia 1920 r. Zwrócił uwagę, iż zwycięstwo nad wojskiem sowieckim było możliwe dzięki zjednoczeniu się narodu polskiego: przezwyciężeniu wszelkich podziałów klasowych i politycznych. Do walki stanęły tysiące ochotników w różnym wieku reprezentujących różne stany społeczne i różne grupy zawodowe, także kobiety. Tu uczynił aluzję do Sierpnia ’80, kiedy również wysiłek Polaków zwieńczony został sukcesem dzięki solidarności całego społeczeństwa. To właśnie w naszym mieście 31 VII 1980 r. zostały podpisane Porozumienia Sierpniowe.
Następnie przypomniał, iż w dniu poprzedzającym tegoroczne obchody 15 sierpnia, miała miejsce w Warszawie uroczysta premiera filmu zatytułowanego „Wiktoria 1920”. Mało znane wydarzenia historyczne dotyczące działań polskiego wywiadu wojskowego zostały przedstawione w nowoczesnej technologii wirtualnej rzeczywistości. Zachęcił słuchaczy do obejrzenia filmu. Podkreślił też, że pamięć i tradycja to bardzo ważne elementy niezbędne dla tworzenia naszej tożsamości i podmiotowości narodowej. Dlatego musimy pamiętać o ofiarach poniesionych przez poprzednie pokoleń.
Przypomniał też jaką rolę spełnia Narodowe Centrum Kultury. Jest ono jedną z najważniejszych instytucji kulturalnych w Polsce. Inicjuje wydarzenia, których celem jest rozwój i promocja kultury w naszym kraju. Podejmuje działania artystyczne i edukacyjne. Na koniec autor listu podziękował zgromadzonym na widowni za przybycie na to podniosłe wydarzenie oraz dyr. Karolowi Nawrockiemu za przyjęcie roli gospodarza. Wprowadził nas w klimat mającego się za chwilę zacząć koncertu; zapoznał nas pokrótce z jego programem artystycznym.
Wtedy rozpoczęła się wyczekiwana część artystyczna. Na scenie pojawili się muzycy, którzy pod batutą Jana Łukaszewskiego zaprezentowali najbardziej znane, a zarazem najbliższe sercu Polaków pieśni patriotyczne, które powstawały w różnych okresach historycznych: „Bogurodzicę” (uważaną za pierwszy polski hymn narodowy), „Rotę” (napisaną przez Marię Konopnicką z okazji 500 – lecia zwycięstwa pod Grunwaldem), pieśni Ignacego Jana Paderewskiego (np. „Pieśń o orle” z 1917 r.), Krzysztofa Pendereckiego, utwory Feliksa Nowowiejskiego, a także utwory bardziej współczesne, jak „Śpiewka” z filmu „Bitwa Warszawska 1920” Krzesimira Dębskiego.
W drugiej części koncertu usłyszeliśmy pieśni legionowe w opracowaniu Ireneusza Łukaszewskiego np. „O mój rozmarynie”, „Wojenko, wojenko”, „My pierwsza Brygada”. Ostatni z wymienionych zabrzmiał na końcu koncertu. Dyrygent odwrócił się twarzą do publiczności, zachęcając tym samym zgromadzonych do włączenia się do wspólnego śpiewu.
Występ został zwieńczony gromkimi brawami publiczności.
