Krynica Morska (Kahlberg) jest miastem w powiecie nowodworskim, na Mierzei Wiślanej, położonym między Zatoką Gdańską a Zalewem Wiślanym. Jest miejscowością turystyczną z portem morskim, czterema przystaniami morskimi i letnim kąpieliskiem. Pierwsze osadnictwo na terenie dzisiejszej Krynicy Morskiej zanotowano w latach 1258-1282. Wówczas miejscowość zapisywano jako Lipa (Liep). Po 1309 roku Zakon Krzyżacki włączył Lipę w skład komturii elbląskiej. Pod nazwą Kahlberg pierwszy raz wzmiankowano osadę w roku 1424 na dokumencie elbląskiego komtura nadającego przywilej lokacyjny dla karczmy Mikołaja Wildenberga. Od 1466 należała do Gdańska. Przez kolejne lata była niewielką kilkudziesięcioosobową osadą na drodze z Gdańska do Sambii, aż do dziewiętnastego wieku, kiedy to Kahlberg rozpoczął swą karierę jako kurort morski.
W 1840 roku pięciu zamożnych kupców elbląskich założyło konsorcjum do spraw żeglugi po Zalewie Wiślanym, a szczególnie do obsługi linii Królewiec-Elbląg. Rok później parowiec o wdzięcznej nazwie „Jaskółka” przywiózł pierwszych gości letników do Kahlbergu. Konsorcjum zachęcone powodzeniem wycieczek, wybudowało pierwszą willę. Powoli następował rozwój kąpieliska, przybywało nowych domów, wybudowano duże molo, na plaży zbudowano łazienki oraz uruchomiono zakład serwujący kąpiele w grzanej wodzie morskiej. W okresie międzywojennym stanowiła elegancki kurort dla zamożnych gości bardzo przez Gdańszczan lubiany. W latach wojennych w Krynicy odpoczywali oficerowie niemieccy z rodzinami. Modne były rejsy po Zalewie Wiślanym.
Krynica przez wieki stanowiła też osadę rybacką, zarówno rybołówstwa morskiego, jak i zalewowego.
Część przedwojennych willi wypoczynkowych zachowało się w prawie niezmienionym stanie, niestety niektóre w latach powojennych zeszpecono przebudowując i rozbudowując w ramach ośrodków FWP.
Po wojnie ciekawym peregrynacjom ulegała nazwa miejscowości. W latach 1945-1947 stosowano nazwę Łysa Góra, będącą tłumaczeniem niemieckiej nazwy, w 1947 r. wprowadzono polską nazwę – Łysica, zastępując przedwojenną niemiecką, w 1958 r. ponownie zmieniono nazwę na Krynica Morska (niefortunnie frazeologicznie w stosunku do położenia), zaś w 1991 nadano osiedlu prawa miejskie włączając w miasto Nową Karczmę i Przebrno, sąsiednie nieduże miejscowości. Jest jednym z najmniejszych miast w Polsce, licząc nieco ponad 1100 stałych mieszkańców, latem przyjmuje dziesiątki tysięcy turystów. Zdjęcie przedstawia główna ulicę Krynicy w 1910 roku, Villenstrasse, obecnie ul. Teleekspressu.
Edward Jankowski
