Niedawno pożegnaliśmy wybitną aktorkę gdańskiego Teatru „Wybrzeże”, Halinę Słojewską–Kołodziej. Była osobą nietuzinkową, o bogatej osobowości i licznych zainteresowaniach. Trzeba przyznać, że jej działalność była szeroka; nie ograniczała się tylko do gry w teatrze.

Halina Słojewska. Zdjęcie z pośmiertnej wystawy prezentowanej w Teatrze „Wybrzeże” poświęconej aktorce.

Halina Słojewska urodziła się 26 VI 1933 r. w Bydgoszczy. Studiowała aktorstwo w Łodzi w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej i Filmowej, którą ukończyła w 1957 r. Jak podaje Encyklopedia Gdańska, zadebiutowała 24 XI 1957 r. w Teatrze im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku. W innych źródłach można znaleźć informację, iż debiut aktorski Haliny Słojewskiej miał miejsce rok wcześniej w Łodzi, przed ukończeniem studiów.

Jako młoda absolwentka szkoły filmowej grała w kilku teatrach: w Białymstoku, Bydgoszczy, Toruniu, Olsztynie, a nawet Krakowie. Zagrała wówczas takie role, jak chociażby Telimena w „Panu Tadeuszu”, Laura w „Kordianie” albo Hrabina w „Weselu Figara”.
W 1967 r. zagrała po raz pierwszy w gdańskim Teatrze „Wybrzeże”. Była to rola Ewy Braun w „Zmierzchu demonów” Romana Brandstaettera w reżyserii Jerzego Golińskiego. Od tamtej pory związana była z tym teatrem. Zagrała w nim ponad 50 ról, głównie role dramatyczne. Jej gra była wyrazista, pełna ekspresji, doskonale dopracowana pod każdym względem.
Dla przykładu były to takie role, jak chociażby: Śmierć w „Tragedii o bogaczu i Łazarzu” Anonima gdańskiego (reż. Tadeusz Minc, 1968 r.), Matka w „Białym małżeństwie” Tadeusza Różewicza (reż. Ryszarda Majora, 1976 r.) , Radczyni w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego (reż. Stanisław Hebanowski), Rolisonowa w „Dziadach” Adama Mickiewicza (reż. Maciej Prus, 1979 r.), Mumia w „Sonacie widm” Strindberga (reż. Krzysztof Babicki, 1982 r.), Jowialska w „Panu Jowialskim” Aleksandra Fredry (reż. Marek Okopiński, 1992 r.).

Teatr „Wybrzeże”

Halina Słojewska pod koniec lat 70 – tych zaangażowała się w działalność opozycyjną. Brała wtedy udział w obchodach Grudnia 70′ organizowanych przed Bramą nr. 2 Stoczni Gdańskiej.
W czasie strajków w sierpniu 1980 r. w Stoczni Gdańskiej przewodziła grupie aktorów, która występowała na terenie Stoczni, w pobliżu Bramy nr 2 oraz w Sali BHP. Była współautorką programu artystycznego. Podobnie w czasie strajków w sierpniu 1988 r.
W listopadzie 1980 r. uczestniczyła w strajku okupacyjnym pracowników służby zdrowia, oświaty i kultury w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku.
Działała w NSZZ „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego dołączyła do bojkotu TVP. W latach 1982 – 88 udzielała się w sekcji charytatywnej przy kościele św. Brygidy, która gromadziła dary dla rodzin osób internowanych. Organizowała także pomoc prawną dla osób internowanych oraz pomagała ukrywającym się.

Występowała w spektaklach z kręgu kultury niezależnej. Sama wyreżyserowała „Wieczernik” Ernesta Brylla, który to spektakl wystawiany był w gdańskich kościołach.
Od stycznia 1988 r. aktorka była inwigilowana przez SB.

Aktorka z mężem. Zdjęcia prezentowane z wspomnianej wystawie.

Mężem Haliny Słojewskiej był artysta – plastyk, wybitny gdański scenograf, Marian Kołodziej (były więzień Auschwitz), który często wykonywał scenografię do spektakli, w których grała.
W 1984 r. oboje współtworzyli spektakl poświęcony obrońcom Westerplatte z września 1939 r., zatytułowany „Gloria Victis”.

Halina Słojewska występowała także w opracowanych przez siebie monodramach. Jej pasją była poezja, którą chętnie publicznie recytowała. Ceniono ją za formę tych recytacji, za świetną dykcję.
W stanie wojennym recytowała wiersze w czasie mszy św. za ojczyznę oraz w ramach obchodów Tygodni Kultury Chrześcijańskiej w Gdańsku.

W 2000 r. zrezygnowała z pracy w teatrze.

Położyła także swe zasługi dla powstania gdańskiego oddziału Związku Artystów Scen Polskich, którego przez wiele lat była przewodniczącą, a od 1996 r. – honorową przewodniczącą.
Niewątpliwie przyczyniła się do otwarcia Klubu Aktora przy ul. Mariackiej w Gdańsku.

Po śmierci męża w 2009 r. starała się pielęgnować pamięć o nim i dbać o spuściznę, którą pozostawił po sobie.

Aktorka otrzymała różne ważne odznaczenia i nagrody. W 1997 r. odmówiła przyjęcia z rąk prezydenta Kwaśniewskiego Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski. W 2006 r. otrzymała Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.
W 1979 r. przyznano jej Nagrodę Kulturalną Prezydenta Miasta Gdańska, w 2004 r. Medal św. Wojciecha, zaś w 2014 r. Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny”.

Halina Słojewska – Kołodziej odeszła 1 listopada br. Została pochowana w Harmężach (niedaleko Oświęcimia) obok swojego męża.

28 listopada br. odbyło się w Teatrze „Wybrzeże” uroczyste otwarcie wystawy zatytułowanej „Halina Słojewska. Portrety sceniczne, portrety prywatne”. Zostały na niej zaprezentowane m. in. fotosy ze spektakli, w których aktorka zagrała  w gdańskim teatrze.

Fragment wystawy prezentowanej w Teatrze „Wybrzeże”

W czasie wernisażu osoby związane z gdańską sceną wspominały tę nietuzinkową postać, dzieliły się swoimi refleksjami, wspomnieniami, wspólnie spędzonymi chwilami.

Maria Sadurska

Dodaj opinię lub komentarz.