Podróże

Mostra d’Oltremare – faszystowska część Neapolu

Dla miłośników architektury jednym z obowiązkowych punktów do odwiedzenia we włoskim Neapolu jest ‘Mostra d’Oltremare’ w dzielnicy Fuorigrotta.

W 1936 roku powołano specjalną agencję, która miała za zadanie organizację w Rzymie targów Esposizione Universale di Roma (EUR). W latach 30. XX stulecia teren na południowy zachód od historycznego centrum Rzymu został wybrany przez Benito Mussoliniego jako miejsce wystawy światowej i do dziś to główne centrum biznesowe Rzymu. W kolejnym roku wybrano miasto Neapol, które ze względu na swoje centralne położenie w basenie Morza Śródziemnego uznano za idealny punkt wyjścia dla polityki kolonialnej faszystowskiego reżimu. Tematem na pierwszą wystawę miała być „Chwała włoskiego imperium w Afryce Północnej i na Morzu Śródziemnym”. W ramach projektu, postawiono na hasło rewitalizacji miasta, które Mussolini postawił pod hasłem „Neapol musi żyć”.

Park wystawowy jest jednym z najcenniejszych kompleksów architektonicznych przedwojennego i powojennego racjonalizmu włoskiego. będącym tu połączeniem tradycji klasycznej z nowoczesnością modernizmu. W sposób relatywny zaadaptowano tu elementy stylu międzynarodowego (m.in. minimalizacja dekoracji i detali architektonicznych) w celu uzyskania efektu monumentalizmu. Preferowano zwarte, kubiczne bryły najczęściej o wyważonych, klasycznych, matematycznie obliczonych proporcjach. Preferowano materiały budowlane takie jak marmur, tuf i piaskowiec. Kompleks zaprojektował Marcello Canino w 1938 roku. Budowa całej konstrukcji trwała zaledwie szesnaście miesięcy. Zbudowania zajmowały około 1 000 000 m². Znalazło się tam 36 pawilonów wystawowych, budynek biurowy, arena o pojemności ponad 10 000 osób, dwa teatry, basen olimpijski, restauracje i kawiarnie, park rozrywki, park dzikich zwierząt i akwarium.

Uroczyste otwarcie nastąpiło 9 maja 1940 roku, natomiast użytkowania kompleksu zaprzestano zaledwie miesiąc później, ze względu na działania II wojny światowej i późniejsze ataki bombowe. Poważnie uszkodzonych zostało 60% budynków. W latach czterdziestych i pięćdziesiątych część odrestaurowano, przy pomocy tych samych projektantów. Do kolejnego uszkodzenia doszło po trzęsieniu ziemi w 1980 roku. Powojenna inauguracja przypadła na rok 1952. Niektóre budynki przebudowano, istniejący wcześniej cykl dekoracyjny został wzbogacony, a całość uzupełniono parkiem.

Po wojnie kompleks początkowo przeznaczono na wystawy filmów dokumentalnych, poświęconych działaniom włoskim na świecie. Zapewnić miał promocję turystyczną miasta i napędzić rozwój gospodarczy. Obecnie to Park Kultury i Wypoczynku, Kongresu i Targów. Od 2010 r. jest gospodarzem corocznych targów komiksów i animacji w Neapolu. Od 2003 roku jest stałą siedzibą międzynarodowego wydarzenia Pizzafest.

Wśród budynków do dzisiaj podziwiać możemy:
Palazzo degli Uffizi, przebudowany przez Delię Maione w 1952 roku, obecnie hotel.

Torre delle Nazioni (dawna wieża partii faszystowskiej)
Wysoka na 42 metry wieża pierwotnie zdobiona była płaskorzeźbami.

Restauracja z basenem
Budynek wraz z pawilonem latynoamerykańskim, zewnętrzna klatka schodowa przypomina rozwiązania Le Corbusiera. Całość dopełnia odkryty basen z trampoliną.

Fontana dell’Esedra
Zaprojektowana przez Luigi Piccinato i Carlo Cocchia w 1938 roku. Inspiracją były monumentalne fontanny w ogrodzie pałacu Caserta, niedaleko Neapolu. Z okazji ponownego otwarcia stworzono ścianę ozdobioną mozaiką Giuseppe Macedonio.

Arena Flegrea

Pawilon Albanii
Charakteryzuje się architekturą inspirowaną albańskim domem fortecznym.

Kościół Santa Maria Frances Xavier Cabrini (dawnego pawilonu cywilizacji chrześcijańskiej w Afryce)
Jest to jedno z nielicznych dzieł stworzonych przez Roberta Pane’a jako architekta. Charakterystyczny ma być układ bazyliki. Ceglaną fasadę ozdobiono łukami i przedstawieniami czterech ewangelistów, które spoczywają na żelbetowych wspornikach.

Rhodes Pavilion
Zaprojektowany przez Giovan Battista Ceas w 1938 roku. Nawiązuje do średniowiecznych hoteli Zakonu Maltańskiego. Fasadę zdobią płaskorzeźby, na filarze znajdziemy posąg jelenia, symbol Rodos. Pawilon jest zrujnowany.

Golden Cube
Jest to wynik konkursu wygranego przez trzech architektów: Mario Zanetti, Luigi Racheli i Paolo Zella Melillo w 1938 roku. To dawna przestrzeń wystawiennicza. We wnętrzu znajdziemy freski autorstwa Giovanniego Brancaccio, przedstawiające uczynki reżimu w Afryce Wschodniej, podłoga w marmurze karraryjskim, a na środku znajdował się glob ziemski.

To jeszcze nie wszystko, ponieważ był plan, by spod kompleksu na sąsiadujące wzgórza dostać się przy pomocy kolejki linowej. Pozostały po nim jedynie potężne przypory.

Ryszard Kopittke
zdjęcia współczesne – własnego autorstwa, archiwalne – centrum wystawowe Grande Progetto Polo Fieristico

Dodaj opinię lub komentarz.