W roku 1907, po wschodniej stronie torów kolejowych, powstała gazownia. Mieszkańcy zaczęli używać bieżącej wody już w roku 1911, choć na kanalizację z prawdziwego zdarzenia musieli jeszcze poczekać do 1921 roku. W roku 1910 w granicach administracyjnych Oliwy mieszkało już ponad 9000 ludzi. Rozbudowywano sieć komunikacyjną. Do dziś można zobaczyć zniszczone wiadukty przy ulicy Wita Stwosza i Słowackiego we Wrzeszczu. Są to fragmenty dawnej linii kolejowej, która łączyła Gdańsk z Kościerzyną. Zbudowana w 1913 roku linia ta dziś wyznacza granicę Oliwy i Wrzeszcza.

W ciągu trzech lat od 1911 do 1913 roku, wybudowano szkołę katolicką przy ulicy Cystersów (obecnie szkoła podstawowa nr 35), następnie założono w parku oliwskim ogród botaniczny (1912), a w roku 1913 władze Oliwy oddały do użytku budynek gimnazjum przy ulicy Polanki. Znajduje się tam obecnie V Liceum Ogólnokształcące, którego jestem dumnym absolwentem.

Ewangelicy rozpoczęli budowę Kościoła Pojednania przy ulicy Leśnej, zakończoną w roku 1920, kiedy to został on poświęcony. W budowie kościoła, który miał być dziełem dziękczynnym za zwycięstwo nad cesarzem Napoleonem III w roku 1870, pomogła wydatnie Eugenia – żona cesarza Wilhelma II. W latach 1937 – 1938 powstał niedaleko, przy dzisiejszym adresem Polanki 131 dom zakonny.

W roku 1914 styczniowy sztorm zniszczył zabudowania portowe w Gdańsku, woda obróciła wniwecz właściwie wszystko, co stało na jej drodze. Zniszczeniu uległy wszelkie instalacje na plażach i zabudowania wzniesione blisko zatoki. Zniszczony został dom zdrojowy w Jelitkowie. 1 maja 1914 roku wprowadzano numerację linii tramwajowych. Oliwę obsługiwały od tego momentu wagoniki z numerem „1”.

Jelitkowo - stary Kurhaus
Jelitkowo – stary Kurhaus

Pierwsza wojna światowa nie wywarła początkowo dużego wpływu na życie mieszkańców Oliwy. Dopiero coraz cięższa sytuacja państw centralnych na frontach skutkowała napływem dużej ilości ludności z Prus Wschodnich, uciekinierów i rannych. W roku 1917 na potrzeby wojenne zarekwirowane zostały najpierw niektóre dzwony z kościoła pocysterskiego, a rok później ofiarą wojny padły cynowe piszczałki z małych organów.

W roku 1919, na mocy Traktatu Wersalskiego, Oliwa znalazła się w granicach Wolnego Miasta Gdańska.

cdn…

Wojciech Stybor

Copyright © 2005 Wojciech Stybor. All rights reserved.

Dodaj opinię lub komentarz.