Stoi. Schron na Olszynce to pozostałość po przedwojennej stacji transformatorowej. Można znaleźć opinie, że miał tu stać agregat prądotwórczy dla całego Gdańska.

Dlaczego jednak nie zadziałał, gdy w marcu ’45 uderzono w elektrownię na Ołowiance? Chyba do dzisiaj brak jest przekonywującego wytłumaczenia miejsca posadowienia i przeznaczenia schronu.

Pomorskie Forum Eksploracyjne próbowało rozwikłać tajemnicę tego schronu. Podobno na zdjęciu lotniczym z 1947 r. widać  słupy energetyczne. Jest tu podjazd, więc coś wjeżdżało – może zbiorniki z olejem napędowym do zasilania agregatów. Z tyłu jest szczelina do wyprowadzenia kabli.

Grubość murów ma wynosić 4 m. Może i tak, ale w środku jest dużo miejsca.

Na PFE  postawiono hipotezę, że schron z agregatem miał ratować pobliską stację pomp w razie uszkodzenia, by nie dopuścić do zalania okolicy.

Niemcy, jak wiadomo, sami okolicę zalali.

Uzupełnione przez Marka Szymańskiego:

„Z uwagi na ostatnie zainteresowanie w mediach elektrownią, uzupełniam informacje do stworzonego w Wikimapii przeze mnie obiektu… „Bunkier” – schron elektrowni do 1949 posiadał dwa duże silniki okrętowe diesla z generatorami z okrętu podwodnego tupu VII C, których Rosjanie nie wyszabrowali, bo po zdobyciu miasta ten teren był zalany… Były to dwa wysokoprężne, sześciocylindrowe silniki z doładowaniem F46 firmy Germaniawerft lub M6V 40/46 firmy MAN o mocy 1160 KM, każdy… Zostały wymontowane i wywiezione do innego obiektu „specjalnego” przez wojsko jesienią 1949 roku. Wg dokumentacji były w pełni sprawne. Odpompowano także około 5000 litrów ropy ze zbiornika podziemnego. Schron był odporny na wielokrotne trafienie bombami do pół tony… Obiekt jest unikatem inżynierii fortyfikacyjnej nie tylko w skali kraju. Ciekawostka: zbiornik na paliwo znajduje się… pod obiektem, zabezpieczony zarówno solidnym stropem jak i ścianami, które są fundamentami obiektu sięgającymi na… ponad 10 metrów w głąb ziemi. Kondygnacja robocza obiektu jest wyniesiona na wysokość ponad 2 metry od gruntu lezącego w depresji, co zabezpieczyło przed zatopieniem elektrowni po zalaniu okolicznego terenu w 1945, po wysadzeniu wałów i przepompowni przez cofających się Niemców. Solidne stalowe i gazoszczelne drzwi do schronu, zdemontowano także w 1949… Wlewy paliwa w obiekcie, ale nie znaleziono dotychczas włazu rewizyjnego do zbiornika pod schronem…(zabetonowany w 1949?) Jest kilka ciekawostek technologicznych w tym projekcie, np technika stosowanej już przy nim tzw „ścianki szczelnej Larsena” przy kopaniu ogromnego wykopu pod fundamenty na podmokłym i depresyjnym terenie, czy planowanie zastosowania unikalnego systemu maskowania na ścianach (nie zdążono go wykonać).”

Anna Pisarska-Umańska

6 thoughts on “Schron na Olszynce

  • Zdaje mi się, że można coś na temat tego bunkra znaleźć w archiwach wojskowych. Zawartość bunkra miała być zdemontowana w 1949 roku przez wojsko.
    Przynajmniej tak wynika z dostępnych materiałów.
    Przykładowo:
    „Z uwagi na ostatnie zainteresowanie w mediach elektrownią, uzupełniam informacje do stworzonego w Wikimapii przeze mnie obiektu… „Bunkier” – schron elektrowni do 1949 posiadał dwa duże silniki okrętowe diesla z generatorami z okrętu podwodnego tupu VII C, których Rosjanie nie wyszabrowali, bo po zdobyciu miasta ten teren był zalany… Były to dwa wysokoprężne, sześciocylindrowe silniki z doładowaniem F46 firmy Germaniawerft lub M6V 40/46 firmy MAN o mocy 1160 KM, każdy… Zostały wymontowane i wywiezione do innego obiektu „specjalnego” przez wojsko jesienią 1949 roku. Wg dokumentacji były w pełni sprawne. Odpompowano także około 5000 litrów ropy ze zbiornika podziemnego. Schron był odporny na wielokrotne trafienie bombami do pól tony… Obiekt jest unikatem inżynierii fortyfikacyjnej nie tylko w skali kraju… Ciekawostka: zbiornik na paliwo znajduje się…pod obiektem, zabezpieczony zarówno solidnym stropem jak i ścianami, które są fundamentami obiektu sięgającymi na…ponad 10 metrów w głąb ziemi. Kondygnacja robocza obiektu jest wyniesiona na wysokość ponad 2 metry od gruntu lezącego w depresji, co zabezpieczyło przed zatopieniem elektrowni po zalaniu okolicznego terenu w 1945, po wysadzeniu walów i przepompowni przez cofających się Niemców. Solidne stalowe i gazoszczelne drzwi do schronu, zdemontowano także w 1949… Wlewy paliwa w obiekcie ale nie znaleziono dotychczas włazu rewizyjnego do zbiornika pod schronem…(zabetonowany w 1949?) Jest kilka ciekawostek technologicznych w tym projekcie, np technika stosowanej już przy nim tzw „ścianki szczelnej Larsena” przy kopaniu ogromnego wykopu pod fundamenty na podmokłym i depresyjnym terenie, czy planowanie zastosowania unikalnego systemu maskowania na ścianach (nie zdążono go wykonać). …”

    Odpowiedz
    • Dzięki. Uzupełnię o te informacje.

      Odpowiedz
    • Panie Marku.
      Pana wiedza zawsze mnie onieśmiela. Komentarz jaki Pan opublikował jest dłuższy od tekstu redakcyjnego ;-)
      PozdrawiaM. serdecznie

      Odpowiedz
      • Jak widać był to cytat. Cytat z dostępnej w necie wiedzy. :)
        Mogę na przyszłość skracać informacje ;)
        A tak na poważnie to pamiętam mapy sztabowe z początków lat sześćdziesiątych (Ojciec był artylerzystą i w domu były mapy ćwiczebne terenów Gdańska i okolic).
        Dostępne są też mapy rosyjskie Gdańska z roku 1978 (ciekawostką jest to, że są to mapy z 1978 roku z informacją „sekrietno”, ale w rzeczywistości przedstawiają Gdańsk przed rokiem 1960 – na mapach znajduje się linia tramwajowa do Sopotu zlikwidowana w tym roku.). Na tych rosyjskich mapach nie ma tego schronu. Jako,że znajdą się zapewne osoby zainteresowane to tutaj link do tych map https://mapy.eksploracja.pl/viewpage.php?page_id=48
        Mapa z 1940 roku http://www.mapy.eksploracja.pl/pomorze/danzig_1940.jpg pokazuje, że błędem jest informacja o tym, że było to stacja transformatorowa z przed 1939 roku. Nie ma tam śladu po takiej stacji trafo.
        Pozdrawiam
        Marek

        Odpowiedz
        • Ależ proszę nie skracać. Strefa to miejsce wymiany poglądów. Sama Autorka zachęcała do dopowiedzeń.
          Ja najbardziej bylem zachwycony jak pod jednym moim artykułem komentarze były dwa razy dłuższe niż mój tekst. Oczywiście dyskusja była merytoryczna.
          A wydawać by się wówczas mogło, że był to zwykły felietonik. :-)

          Odpowiedz
  • Dodatkowe informacje:
    Ze zdjęć lotniczych wynika, że bunkier został wykończony w połowie 1944 roku. Warto też wiedzieć, że tuż obok znajdował się GPZ. W wypadku uszkodzenia niezbędne jest zasilanie GPZ w czasie remontu. Stacja agregatów mogła służyć właśnie jako rezerwowe źródło zasilania w czasie remontu GPZ. Nie wspominając o stacjach pomp.

    Odpowiedz

Dodaj opinię lub komentarz.