W 2025 roku zniknie na dobre studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Zastąpi go plan ogólny miasta. Dokument w formie miejscowego prawa zdecyduje o tym jak będzie rozwijało się nasze miasto, a szczególnie jakie wysokości zabudowy będą w mieście. Z nieoficjalnych informacji wiemy, że miasto zalały wnioski plany do miasta od deweloperów.
Biuro Rozwoju Gdańska rozpoczęło prace nad nowym planem ogólnym miasta Gdańska. Dokument ten będzie kluczowy dla przyszłego kształtowania przestrzeni miejskiej, określając miejsca przeznaczone na parki, drogi, osiedla mieszkaniowe oraz miejsca pracy. Każdy mieszkaniec, firma lub instytucja mogła składać wnioski do planu do 14 czerwca 2024 roku.
Plan ogólny miasta
Plan ogólny to obowiązkowy dokument planistyczny obejmujący obszar gminy, który zastąpi dotychczas obowiązujące studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Jest to akt prawa miejscowego uwzględniany przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz stanowiący podstawę do wydawania decyzji o warunkach zabudowy.
Plan ogólny ma wskazywać, w jakich częściach miasta będą mogły powstać parki, drogi, osiedla mieszkaniowe czy miejsca pracy. Dokument w formie cyfrowej będzie się składał z danych przestrzennych oraz uzasadnienia (grafiki i tekstu).
Projekt planu ogólnego
Projekt planu ogólnego powstanie na drodze uzgodnień, przy współudziale wszystkich zainteresowanych. Na poszczególnych etapach prac nad tym dokumentem każdy będzie mógł złożyć swoje wnioski i uwagi. Zgodnie z nową ustawą, plan ogólny musi zostać uchwalony do końca 2025 roku.
Plan ogólny gminy będzie obowiązkowo zawierał zapisy dotyczące:
- stref planistycznych (określenie sposobu zagospodarowania poszczególnych terenów),
- gminnych standardów urbanistycznych (określenie intensywności, wysokości i powierzchni zabudowy oraz minimalnej powierzchni biologicznie czynnej).
Zawarte w planie ogólnym podstawowe ustalenia urbanistyczne pozwolą na zrównoważony i harmonijny rozwój miasta. Warto jednak zaznaczyć, że miasto Gdańsk stoi przed wyzwaniami. Potrzebny jest przede wszystkim nowy cmentarz komunalny. Obecne obiekty są niemal pełne. Muszą zapaść decyzje co zrobić z Rodzinnymi Ogrodami Działkowymi. A także miasto planuje wprowadzenie polityki parkingowej.
Plan ogólny Gdańska, miasto 15-minutowe. Ciąg dalszy artykułu pod materiałem filmowym.
Podstawa prawna i formalna
Podstawą do sporządzenia planu ogólnego gminy jest ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2023 r. poz. 977 z późn. zm.) oraz rozporządzenie ministra rozwoju i technologii z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie projektu planu ogólnego gminy, dokumentowania prac planistycznych w zakresie tego planu oraz wydawania z niego wypisów i wyrysów (Dz. U. z 2023 r. poz. 2758).
Za sporządzenie planu ogólnego odpowiada Biuro Rozwoju Gdańska, jednostka miejska zajmująca się planowaniem przestrzennym od prawie 25 lat, odpowiedzialna za przygotowanie wcześniejszych edycji studium (2001, 2007, 2018/19) oraz innych opracowań w zakresie planowania przestrzennego.
Nic nie wiadomo…
Portal Gdańsk Strefa Prestiżu zwrócił się do władz Gdańska z pytaniem o informacje ile wniosków wpłynęło do planu miasta, a także jakie instytucje i osoby prawne składały wnioski do planu ogólnego miasta. Niestety nie otrzymaliśmy żadnej informacji zwrotnej informacji. Zakulisowo dowiedzieliśmy się, że miasto może mieć problem z przetworzeniem dużej ilości wniosków.
Okazja dla deweloperów
Przepisy są tak skonstruowane, że to świetna okazja dla deweloperów, by przepchnąć swoje wnioski o wyższą zabudowę na swoich działkach. Duże korporacje orientują się w tych przepisach. Może to oznaczać, że ku zaskoczeniu niektórych mieszkańców, w ich sąsiedztwie wyrosną wyższe budynki niż się spodziewali, a zabudowa będzie bardziej intensywna.
Miasto, zamiast wydawać na promocje typu „Gdańsk miasto, które działa” powinno środki skierować właśnie na promocję takich działań jak związane z planem miasta.
Główne założenia miasta 15-minutowego
Warto też zaznaczyć, że Gdańsk planuje stworzyć mikromiasta 15-minutowe – skupione wokół Oliwy, Wrzeszcza i centrum Gdańska, a także południa Gdańska.
W ramach inicjatywy miasta będzie realizowana koncepcja miasta 15-minutowego. To urbanistyczna wizja, w której wszystkie niezbędne usługi i miejsca, takie jak szkoły, miejsca pracy, sklepy, parki, placówki zdrowia oraz centra kulturalne, są dostępne w odległości 15-minutowego spaceru lub jazdy rowerem od miejsca zamieszkania. Celem jest stworzenie bardziej zrównoważonego, przyjaznego mieszkańcom i ekologicznego środowiska miejskiego, które promuje aktywny tryb życia, zmniejsza zależność od samochodów i redukuje emisję gazów cieplarnianych.
O co chodzi w mikromiastach?
- Bliskość: Skupienie usług i udogodnień w niewielkiej odległości od mieszkańców.
- Zrównoważony transport: Promowanie pieszych wędrówek, jazdy na rowerze oraz korzystania z transportu publicznego.
- Zielona przestrzeń: Wzrost liczby parków i terenów zielonych.
- Lokalne gospodarki: Wspieranie lokalnych biznesów i przedsiębiorstw.
- Zrównoważone budownictwo: Wprowadzenie ekologicznych technologii budowlanych i energii odnawialnej.
Krytyka miast 15-minutowych
Mimo wielu potencjalnych korzyści koncepcja miast 15-minutowych spotyka się również z krytyką. Oto główne argumenty przeciwko tej idei:
- Gentryfikacja. Implementacja koncepcji może prowadzić do wzrostu cen nieruchomości w określonych obszarach, co może wypchnąć z nich osoby o niższych dochodach. Proces ten może nasilać nierówności społeczne i ekonomiczne.
- Zróżnicowanie usług. Nie wszystkie usługi mogą być dostępne w każdej dzielnicy. Specjalistyczne placówki medyczne, duże centra handlowe czy miejsca pracy wymagające specjalistycznej infrastruktury mogą nie być łatwo dostępne w 15-minutowej odległości.
- Realizacja i koszty. Przekształcenie istniejących miast w struktury 15-minutowe może być kosztowne i skomplikowane. Wymaga to dużych inwestycji w infrastrukturę oraz przeorganizowania istniejącej przestrzeni miejskiej.
- Mobilność i wolność wyboru. Niektórzy krytycy argumentują, że koncepcja ta może ograniczać mobilność mieszkańców oraz ich wolność wyboru, zmuszając ich do korzystania z lokalnych usług i ograniczając możliwość przemieszczania się do innych części miasta.
- Urbanistyczne wyzwania. Wprowadzenie miast 15-minutowych może być trudne do zastosowania w dużych, już rozwiniętych metropoliach, gdzie struktura urbanistyczna jest skomplikowana i wymagałaby znacznych zmian.
Maciej Naskręt
