26. lipca br. w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odbył się wernisaż wystawy czasowej pt. „W sporcie siła. Historia Klubu Sportowego Gedania”.
Wystawa ta została zorganizowana z uwagi na przypadającą w tym roku setną rocznicę utworzenia Klubu Sportowego „Gedania”. Zgromadzono na niej ponad sto eksponatów oraz fotografii pochodzących od osób prywatnych, najczęściej rodzin dawnych członków tego klubu sportowego oraz różnych instytucji.
Autorzy tej ekspozycji nie skupili się tylko na dziejach tego słynnego polskiego klubu, który powstał w naszym mieście okresie istnienia Wolnego Miasta Gdańska. Postanowili sięgnąć wstecz do czasów kiedy nasza ojczyzna znajdowała się pod zaborami. Powstała wtedy na dawnych ziemiach polskich najstarsza organizacja gimnastyczna, czyli Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”.
W związku z tym na omawianej wystawie można zobaczyć nie tylko eksponaty i zdjęcia związane z „Gedanią”, ale również z tym pierwszym polskim towarzystwem gimnastycznym np. charakterystyczny strój członka tej organizacji, przypominający mundur. Zaprezentowano różne dokumenty np. statut Klubu Sportowego „Gedania”, egzemplarze czasopisma „Sport”, będącego organem prasowym „Gedanii”, dyplom przyznany przez członków tego klubu marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu, a także różne akcesoria sportowe: łyżwy, rękawice bokserskie, sprzęt do tenisa ziemnego i stołowego, piłki do gry, motocykl, jak również fotografie przedstawiające członków poszczególnych sekcji klubu.
Wystawę tę Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku zorganizowało we współpracy z następującymi instytucjami:
- Gedania SA
- Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy
- Muzeum Stutthof w Sztutowie. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1939 – 1945)
- Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie
- Narodowe Archiwum Cyfrowe
- Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska
Autorem scenariusza wystawy jest znany historyk i muzealnik, dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku, dr. hab. Janusz Trupinda, a jej kuratorami – oprócz autora scenariusza – Patryk Dąbrowski, Wojciech Grott, Łukasz Gurfinkiel. Za organizację wystawy odpowiadają: Monika Bączek, Cyprian Cynke, Monika Krzencessa – Ropiak, Marcin Marczyński, Julia Ciechno i Marek Zambrzycki.
Projekt graficzny wykonało Studio Potorska we współpracy graficznej z Natalią Gawryluk. Z kolei za wykonanie wystawy odpowiadają: Technoinstal sp. z o. o. oraz Wrap House.
Uroczystość otwarcia wystawy poprowadziła Agnieszka Oszczyk, która na wstępie przywitała gości honorowych: przedstawicieli najwyższych władz państwowych, Rady Miasta Gdańska, różnych instytucji kulturalnych i oświatowych, a także stowarzyszeń np. „Godność”, Rodzina Katyńska itp.
W roli gospodarza wystąpił dr Marek Szymaniak, zastępca Dyrektora ds. Naukowych. Przemówienie wygłosił także zastępca prezesa IPN, prof. Karol Polejowski.
Wysłuchaliśmy również napisanego na tę okazję listu Jarosława Sellina, Sekretarza Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który odczytał Michał Adamczuk.
Prof. Janusz Trupinda, autor scenariusza wystawy, przybliżył kulisy jej powstawania, podziękował wszystkim którzy przyczynili się do zrealizowania tego przedsięwzięcia.
Przybliżył dzieje gdańskiego Klubu Sportowego „Gedania” – jak już wspomniałam – założonego dokładnie sto lat temu, we wrześniu 1922 r. Przy czym początkowo działała jedynie sekcja piłki nożnej. Stopniowo struktura klubu rozrastała się, liczba członków rosła, tworzono kolejne sekcje: tenisa ziemnego, tenisa stołowego, strzelecką, motocyklową itp. Masowo zaczynały wstępować w szeregi Gedanii kobiety, co stanowiło w tamtych czasach swego rodzaju fenomen.
Ważnym wydarzeniem w dziejach Gedanii było oddanie do użytku obiektów sportowych we Wrzeszczu zlokalizowanych u zbiegu ob. al. Legionów z ul. Kościuszki.
Członkostwo w „Gedanii” dla tutejszej mniejszości polskiej było sprawą honoru. Polacy wstępując w jej szeregi, grając w barwach biało – czerwonych, manifestowali swą tożsamość narodową. Pragnęli osiągać sukcesy w różnych rozgrywkach sportowych, wygrywać sławiąc w ten sposób imię swej ojczyzny. Poza tym dbanie o coraz lepszą kondycję fizyczną w obliczu nasilających się represji ze strony Niemców wobec Polaków było na tym terenie koniecznością. Sukcesy odnoszone przez członków „Gedanii” były przysłowiową solą w oku dla władz WMG. Polscy sportowcy zapłacili za to wysoką cenę w czasie II wojny światowej ginąc w więzieniach, obozach koncentracyjnych, egzekucjach itp. Ci zaś, którzy przeżyli, reaktywowali klub już w maju 1945 r.
W dalszej kolejności prof. Trupinda zaprosił zebranych do obejrzenia wystawy, omawiając poszczególne jej części oraz prezentowane tam eksponaty. Na koniec czekał na gości poczęstunek.
30. lipca br. planowane są dla chętnych, zainteresowanych powyższą tematyką, dwa spacery z przewodnikiem o godz. 12. i 14.
Wystawa ta dostępna jest do zwiedzania do końca br. w Sali Wystaw Czasowych na poziomie – 3.
