Jednym z profesorów, którzy wnieśli swój wkład w utworzenie po wojnie Politechniki Gdańskiej, był prof. Maksymilian Tytus Huber. Obawiam się, że niewielu współczesnych mieszkańców Gdańska potrafi coś więcej powiedzieć na jego temat.

Gmach główny Politechniki Gdańskiej

Gdańska publicystka i literatka, Gabriela Danielewicz twierdzi, iż był to naukowiec wielkiego formatu, światowej sławy. W swoich wspomnieniach o powojennych mieszkańcach Wrzeszcza pisze w następujący sposób: „Kiedy Jerzy Kotlarski, student Wydziału Budowy Okrętów podczas praktyki pływającej znalazł się w Argentynie, na politechnice w La Plata tamtejszy profesor Ganz pytał go o profesorów Hubera i Broszko, których wybitne osiągnięcia naukowe dotarły aż do tego odległego kraju”.
Prof. Huber był wybitnym specjalistą w dziedzinie mechaniki ciał stałych oraz wytrzymałości materiałów i konstrukcji. Był autorem hipotezy naprężenia materiałów zwanej „hipotezą Hubera” , która leży u podstaw w obliczeniach naprężeń konstrukcji i części maszyn.

prof. Maksymilian Tytus Huber, źródło: wikipedia

Urodził się 4 I 1872 r. w Krościenku nad Dunajcem. Do gimnazjum uczęszczał we Lwowie. Po maturze rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Lwowskiej Szkoły Politechnicznej. W czasie studiów otrzymał stypendium, dzięki czemu mógł przez rok studiować matematykę i astronomię na Humboldt – Universität w Berlinie. W 1895 r. został zatrudniony jako asystent w Katedrze Budowy Dróg, Kolei Żelaznych i Tuneli na swej macierzystej uczelni.
W 1904 r. obronił pracę doktorską z teorii sprężystości ciał stałych. Otrzymał wówczas nominację na profesora tytularnego. W 1908 r. został profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Mechaniki Technicznej na Wydziale Inżynierii Politechniki Lwowskiej. W 1914 r. został wybrany na stanowisko rektora tejże uczelni, jednak 15 marca tego roku został zmobilizowany do wojska austriackiego. Wraz z załogą twierdzy Przemyśl trafił do rosyjskiej niewoli. Został wówczas wywieziony aż do Kazania. W 1918 r. powrócił do Lwowa. W latach 1921 – 22 otrzymał ponownie stanowisko rektora tamtejszej Politechniki.
W 1923 r. przyczynił się do wznowienia po I wojnie światowej działalności Mechanicznej Stacji Doświadczalnej (MSD) przy Politechnice Lwowskiej, która zyskała rangę instytutu naukowo – badawczego.
W 1928 r. przeprowadził się do Warszawy, bowiem praca na Politechnice Warszawskiej  dawała lepsze warunki rozwoju (oraz możliwość nawiązania nowych kontaktów) niż na uczelni lwowskiej. Był już wtedy cenionym autorytetem w dziedzinie mechaniki ciała stałego odkształcalnego. Na warszawskiej uczelni otrzymał stanowisko kierownika  Katedry Mechaniki II. W tamtym okresie opublikował ponad siedemdziesiąt prac naukowych.
W 1933 r. został członkiem utworzonego wówczas Tymczasowego Komitetu Doradczo – Naukowego (który powstał pod patronatem Ministerstwa Spraw Wojskowych).

W czasie drugiej wojny światowej dokończył wiele swoich prac, w tym podręczniki z mechaniki ogólnej i teorii sprężystości. Uczył na tajnych kompletach, a od 1942 r. pracował w Wyższej Szkole Technicznej.

Po upadku Powstania Warszawskiego prof. Huber został ewakuowany do obozu w Pruszkowie.
Po zakończeniu II wojny światowej przebywał w Zakopanem. W tamtym czasie kilka uczelni wyższych czyniło starania o zatrudnienie profesora Hubera.
Pierwszy powojenny rektor Politechniki Gdańskiej, prof. Stanisław Łukasiewicz wysłał do Zakopanego swego zastępcę, prof. Stanisława Turskiego z propozycją dla prof. Hubera pracy na gdańskiej uczelni wraz z objęciem stanowiska rektora. Prof. Huber, który miał wówczas 73 lata, zgodził się przyjechać do naszego miasta. Został kierownikiem dwóch katedr: Mechaniki Technicznej i Wytrzymałości Materiałów oraz Wyższych Zagadnień Mechaniki na Wydziale Mechanicznym. Odmówił jednak objęcia stanowiska rektora.
9 IV 1946 r. wygłosił wykład inauguracyjny rozpoczynający rok akademicki. Wykład ten zatytułowany był „Technika współczesna a wiedza przyrodnicza”. Treścią jego był postęp techniczny w czasie II wojny światowej z naciskiem na próby rozbicia atomu. Mówca zawarł w nim także swą wielką miłość do ojczyzny; zakończył referat słowami: „Salus Rei Publicae lex”, po których słuchacze powstali i odpowiedzieli głośną owacją.

ul. Puszkina 7 w Gdańsku – dom, w którym mieszkał prof. Huber

Prof. Huber wraz z małżonką, Janiną zamieszkali w Gdańsku bardzo blisko uczelni. Zakwaterowano ich na piętrze domu przy ówczesnej ul. Limanowskiego 7 (przemianowanej wkrótce na Puszkina). Ich sąsiadem (w mieszkaniu na parterze) był inny uczony zasłużony dla polskiej nauki, prof. Karol Pomianowski – od 1945 r. kierownik Katedry Hydrauliki, Hydrologii i Budowy Zapór  Politechnice Gdańskiej.

Prof. Huber mieszkał w naszym mieście tylko trzy lata i trze miesiące. Dał się poznać jako człowiek o wszechstronnych zainteresowaniach. Był oczytany i przywiązywał wagę do pięknej polszczyzny. Nie lubił wyrazów obcojęzycznych, ani mowy potocznej. Grywał w szachy, lubił teatr i muzykę symfoniczną. Co trzeci tydzień wraz z żoną organizowali w swym mieszkaniu spotkania towarzyskie, głównie dla innych profesorów i ich żon. Pani Janina uprzyjemniała czas zebranym gościom grą na fortepianie.
Prof. Huber zasłynął z wielu publikacji naukowych, licznych referatów (np. cyklu wykładów poświęconych teorii sprężystości). Pisał podręczniki. W 1948 r. przewodniczył polskiej delegacji na międzynarodowym kongresie w Londynie, gdzie też wygłosił referat.

Obecna siedziba Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej

W lutym 1949 r. małżonkowie wyjechali do Krakowa, gdzie w rok później profesor zmarł (9 XII 1950 r.). Tam podjął pracę w Akademii Górniczo – Hutniczej. W październiku 1949 r. Politechnika Gdańska (na wniosek Wydziału Budowy Okrętów) przyznała mu tytuł Doktora Honoris Causa. Był to pierwszy taki zaszczytny tytuł nadany przez tę uczelnię. Również Politechnika Warszawska i Akademia Górniczo – Hutnicza przyznały jemu ten tytuł.
W 1952 r. Polska Akademia Nauk wydała pięciotomowe dzieło zawierające wszystkie publikacje tego uczonego.
W 1960 r. zwodowano zbiornikowiec „Prof. Huber” (o nośności 19 tys. ton), a 11 XII 1961 r. kolejny: „Prof. M.T. Huber”. Matką chrzestną była córka profesora, dr Maria Rzepińska (1914 – 1993), profesor historii sztuki na krakowskiej ASP, żona wybitnego malarza, także profesora tamtej uczelni, Czesława Rzepińskiego.

Prof. Huber został patronem szkół: Zespołu Szkół Mechanicznych nr 2 w Bydgoszczy i Zespołu Szkół Elektryczno – Elektronicznych w Szczecinie, Zespołu Szkół Chłodniczych i Elektronicznych w Gdyni.

Przykładowe publikacje tego uczonego:

„Właściwa praca odkształcenia jako miara wytężenia materyału”, Towarzystwo Politechniczne, Lwów, 1904
„Ogólna teorya płyt żelbetowo – betonowych i jej praktyczne zastosowanie do płyty prostokątnej podpartej wzdłuż całego obwodu”, Lwów 1914 r.
„Albert Einstein i jego teorja”, Lwów 1920 r.

Maria Sadurska

Dodaj opinię lub komentarz.