Próbowałem odtworzyć wygląd kamieniczki z adresem Chlebnicka 19. Wygląda na to, że budynek został uwieczniony tylko przy okazji fotografowania Bramy Chlebnickiej czy Domu Angielskiego oraz na ogólnym zdjęciu lotniczym tego kawałka miasta.

W katalogu zabytków adres Chlebnicka 19 w ogóle nie istnieje. Pewnie dlatego, że budynek miał wspólnego właściciela z sąsiadującą Chlebnicką 18. I tak np. w 1903 roku domy należały do kupca nazwiskiem Mühle, dwadzieścia lat później do Franza Neumanna…
O wcześniejszej zabudowie posesji brakuje danych. Za Biblioteką Gdańską PAN – wiadomo, że w 1793 roku nieruchomość była w posiadaniu burmistrza Daniela Andreasa Zernecke. W 1808 roku posesja należała do pani Lallau. W 1817 roku wymieniany jest D.M. Moritz, zajmujący się handlem bursztynem. W 1839 roku odnotowano wdowę po kanceliście Hanke, po niej właścicielem nieruchomości był jeszcze mistrz budowlany Willers czy pod koniec XIX wieku kupiec Karnaus.

Na zdjęciach najlepiej uwiecznione zostało przedproże oraz I kondygnacja Chlebnickiej 19. Na fotografii widzimy więc winiarnię Adalberta Ulricha. Był prowadzony również skup butelek, a według księgi adresowej, nieliczni lokatorzy związani byli z działalnością gospodarczą. Ulrich oficjalnym właścicielem nieruchomości 18 i 19 został dopiero w roku 1936 i działalność prowadził w obydwu budynkach. W tych latach winiarnia otrzymała nazwę „Das Sanatorium”.

Wracając do samej dziewiętnastki. Przed wojną był to budynek pięciokondygnacyjny, pięcioosiowy. Widoczny jest na grafice Juliusa Gretha z 1856 roku – od tego czasu nie zmienił kształtu. Podział kondygnacji znaczono ciągłymi gzymsami. Dopiero po wojnie obiekt został odbudowany w zupełnie innej formie. Obecnie posiada trzy kondygnacje, facjatę w dachu i cztery osie. Byle jak odtworzono przedproże – współczesna balustrada jest znacznie uboższa, podobnie jak poręcz. Zejścia do piwnic nakryte były trójkątnymi frontonami, zwieńczonymi kulami.

Ryszard Kopittke

2 thoughts on “Chlebnicka – Brotbänkengasse – 19

  • Bardzo ciekawy artykuł, dziękuję za unikalne zdjęcia.

    Odpowiedz
  • Bardzo ciekawy artykuł, przykre, że FILARY tej kamienicy osiadają i jeśli wspólnota nic z tym nie zrobi grozi jej rozbiórka, przy najmniej w części gdzie są filary -będzie mozlwiosć odbudowania kamienicy i podwyższenia o jedną kondygnację tak jak było to przed wojną, na podwyższenie kamienicy jest nawet zgoda Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

    Odpowiedz

Dodaj opinię lub komentarz.