Zgodnie z ustaleniami Rady Ligi Narodów w Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte mogło stacjonować 66 szeregowców, 20 podoficerów i 2 oficerów. Od końca 1926 r. oficerowie pełniący służbę na Westerplatte zajmowali wzniesioną pod koniec XIX w. willę. Jesienią 1938 r. zwiększono liczbę oficerów zawodowych do trzech, natomiast w końcu czerwca 1939 r. wraz z rozbudową całego stanu osobowego załogi Składnicy, przydzielono dwóch kolejnych. Dodatkowi oficerowie kwaterowani byli w tzw. Nowych Koszarach, zaś Willa Oficerska pozostała w dyspozycji komendanta Składnicy, mjr. Henryka Sucharskiego oraz dowódcy oddziału wartowniczego i zarazem zastępcy komendanta, kpt. Franciszka Dąbrowskiego.
Kapitan Franciszek Dąbrowski na schodach Willi Oficerskiej z psem Bezą. W tle widać główne drzwi wejściowe wraz z witrażem w południowej ścianie elewacji budynku, lato 1939 r. Zdjęcie z publikacji MIIWŚ.
Kadra oficerska Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte 1 września 1939 r.:
- mjr Henryk Sucharski – komendant Składnicy
- kpt. Franciszek Dąbrowski – zastępca komendanta, dowódca oddziału wartowniczego
- kpt. Mieczysław Słaby – lekarz załogi
- por. Stefan Grodecki – urzędnik cywilny, adiutant komendanta, dowódca tzw. grupy technicznej
- por. Leon Pająk – dowódca plutonu wartowniczego, Placówki „Prom” oraz odcinka wschodniego obrony
- ppor. Zdzisław Kręgielski – dowódca Placówki „Przystań” i odcinka zachodniego obrony
Fragmenty witraża zdobiącego drzwi wejściowe Willi Oficerskiej. Zdjęcie z publikacji MIIWŚ.
Willa Oficerska – krótka historia
W latach 1926-1939 mieszkali w niej polscy oficerowie. Willa była otynkowanym domem z muru pruskiego na wysokiej podmurówce z szerokimi oknami i werandą. Do ostatnich dni sierpnia z Willi Oficerskiej korzystał komendant, mjr. Henryk Sucharski. Komendanci korzystali również z mieszkania służbowego przy Neugarten 7, jednak ostatni komendant, mjr Henryk Sucharski, po objęciu służby na Westerplatte, w styczniu 1939 r. zrezygnował z mieszkania i do wybuchu wojny zamieszkiwał już tylko w willi.
1 – Metalowa klamka z drewnianą okładziną uchwytu; 2 – Szyldy drzwiowe; zdjęcie z publikacji MIIWŚ.
29 stycznia 1919 r.
Willa Sonnenbrodta nazwana później oficerską (Birkenallee 13/14) została zakupiona za kwotę 96 tys. marek niemieckich przez Mieczysława Jałowieckiego pod szyldem poznańskiego Banku Związku Spółek Zarobkowych. Po wykonaniu prowizorycznego remontu w zakupionych przez Polskę budynkach na Westerplatte od 1920 r. mieszkali w nich polscy urzędnicy.
2 – Drzwiczki pieca kaflowego; 3 – Płyty posadzkowe firmy Dziewulski i Lange z Opoczna; zdjęcie z publikacji MIIWŚ.
19 czerwca 1925 r.
Szef Departamentu VI B. płk inż. A. Wieleżyński zaproponował przeznaczenie Willi Sonnenbrodta na mieszkanie dla oficerów pełniących służbę na Westerplatte.
1 listopada 1925 r.
Wysiedlenie z Westerplatte ostatnich cywilnych mieszkańców.
Widok na Willę Oficerską od strony wschodniej. Na pierwszym planie widoczne ogrodzenie pomiędzy strefami wewnątrz Składnicy (strefa kolejowa oddzielona od strefy zamkniętej), wrzesień 1939. Zdjęcie z publikacji MIIWŚ.
28 maja 1926 r.
Podjęcie decyzji o przeprowadzeniu remontu willi, m.in. naprawie rynien, postawieniu pieca kaflowego, wstawieniu podwójnych ram okiennych, pomalowaniu ścian klejową farbą, pobieleniu sufitów, pomalowaniu ram okiennych i drzwi farbą olejną. Wyremontowano również instalację grzewczą i elektryczną.
Fragmenty żelaznego świecznika z wnętrza Willi Oficerskiej. Zdjęcie z publikacji MIIWŚ.
Koniec 1926 r.
Początkowo oficerowie zamieszkali w budynku koszarowym, jednak pod koniec 1926 r. przenieśli się do Willi Oficerskiej. Ponadto funkcjonowało w niej Kasyno Oficerskie, w którym początkowo obowiązywał regulamin marynarski, taki jak w mesie na okręcie. W kasynie znajdowały się specjalnie oznakowane naczynia i nakrycia stołu.
Widok na Willę Oficerską od strony północno-wschodniej. Na pierwszym planie lej po bombie SC-250 oraz zburzona Wartownia nr 5. W tle widoczny budynek Kasyna Podoficerskiego oraz poddasze budynku Starych Koszar. Jesień 1939 r. Zdjęcie z publikacji MIIWŚ.
opracowała: Anna Pisarska-Umańska
Powyższy artykuł powstał na podstawie publikacji Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 „Westerplatte w 7 odsłonach. Prezentacja zabytków pierwszego etapu badań archeologicznych na Westerplatte”, Gdańsk 2017. Artykuł zawiera niewielką część z zamieszczonych w publikacji treści i ma za zadanie przybliżyć w wybranych aspektach historię miejsca i siedmiu tragicznych dni Września.
„kpt. Franciszek dąbrowski – zastępca komendanta, dowódca oddziału wartowniczego”
Literówka w nazwisku.
Dzienks. Nie wcisnęło się.