W dniu 10  stycznia br. o godz. 14 na placu obok gmachu Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odsłonięto obelisk z tablicą upamiętniającą ostatniego Komisarza Generalnego RP w Wolnym Mieście Gdańsku, ppłk. Mariana Chodackiego.

Marian Stanisław Chodacki, ps. „Maracz”, oficer Wojska Polskiego, z zawodu prawnik urodził się 15 VII 1898 r. w Nowym Sączu. Najpierw służył w Legionach, następnie w Wojsku Polskim. W II RP pracował w Sztabie Generalnym w Warszawie. W latach 1927 – 31 pełnił funkcję attaché wojskowego w Finlandii i Szwecji, a w 1935 r. – chargé d’affaires w Czechosłowacji.

30 XII 1936 r. objął stanowisko Komisarza Generalnego RP w Wolnym Mieście Gdańsku, które pełnił do momentu wybuchu II wojny światowej. Aresztowany przez Niemców wraz z innymi pracownikami Komisariatu Generalnego RP w Gdańsku został wywieziony na granicę z Litwą. Tam odzyskał wolność.

W czasie II wojny światowej służył w Polskich Siłach Zbrojnych we Francji i Wielkiej Brytanii; przeniesiony następnie do polskiego konsulatu w Nowym Jorku. Po zakończeniu wojny pozostał w Ameryce, pracował w Instytucie Piłsudskiego w Nowym Jorku. Tam zmarł 26 VI 1975 r.

Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, prof. Grzegorz Berendt

Od 1995 r. jest patronem ulicy w gdańskiej dzielnicy Letnica. W bieżącym roku, w którym przypada 125 rocznica jego urodzin, został po raz drugi trwale upamiętniony w naszym mieście. Odsłonięty właśnie obelisk, z tablicą przypominającą zasługi Mariana Chodackiego, został wykonany z kamienia sprowadzonego specjalnie w tym celu z Sądecczyzny, z której pochodził ów dyplomata pochodził.

Inicjatorami ufundowania pomnika byli: Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku i Służba Wywiadu Wojskowego.

W uroczystości odsłonięcia obelisku wzięli udział przedstawiciele władz państwowych RP, polskich służb mundurowych, lokalnych instytucji oświaty i kultury oraz młodzież z Liceum Ogólnokształcącego Mundurowego „”Spartacus”” w Gdańsku. Nie zabrakło oczywiście gospodarza tego terenu, czyli dyrekcji Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Jako pierwszy głos zabrał dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, prof. Grzegorz Berendt, który w skrócie przedstawił życiorys Mariana Chodackiego. Przypomniał jego zasługi dla naszego kraju. Uświadomił zebranym, iż lata, w których pełnił funkcję Komisarza Generalnego w Wolnym Mieście Gdańsku były wyjątkowo trudne dla zamieszkałej tu ludności polskiej. Po wygraniu wyborów przez NSDAP w Gdańsku, w latach 30 – tych XX w. sytuacja tutejszych Polaków stawała się stopniowo coraz trudniejsza. Polacy szykanowani byli tu na każdym kroku.

Marian Chodacki starał się za wszelką cenę bronić ich praw, jak również Żydów, którzy także zwracali się do niego o pomoc. Był patriotą, człowiekiem honoru. W 1939 r. mimo świadomości zbliżającego się konfliktu zbrojnego nie opuścił Gdańska. Wierny swym zasadom pozostał tu do końca. Tym samym „zachował się, jak trzeba”.

W dalszej kolejności przemawiali także gen. Marek Łapiński, szef Służby Wywiadu Wojskowego oraz Jarosław Sellin, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalny Konserwator Zabytków.

Ks. kanonik Ludwik Kowalski przed poświęceniem pomnika

Poświecenia pomnika dokonał ks. kanonik Ludwik Kowalski, proboszcz parafii św. Brygidy w Gdańsku. Uroczystość zakończyło złożenie wiązanek kwiatów przed pomnikiem. Tego samego dnia o godz. 15  w sali kinowej na poziomie -3 w gmachu Muzeum II Wojny Światowej odbył się wykład poświęcony Marianowi Chodackiemu. Wygłosił go prof. Dominik Smyrgała z Akademii Sztuki Wojennej.

Maria Sadurska

Plac im. Władysława Bartoszewskiego, Gdańsk, województwo pomorskie, Polska

Dodaj opinię lub komentarz.