Ana Blandiana z Rumunii, autorka tomu „Moja ojczyzna A4” została laureatką IV edycji Nagrody Literackiej Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności, pokonując sześcioro innych poetów. Nagrodzona została również tłumaczka tomu Joanna Kornaś-Warwas.

Nagroda przyznawana jest od 2010 roku co dwa lata. W każdej edycji nominowanych jest siedem europejskich autorów i autorek, których wiersze ukazują się w specjalnych dwujęzycznych książkach. Zwycięzca otrzymuje statuetkę oraz 100 tys. złotych, tłumacz zaś – 10 tys.

U podstaw nagrody Europejski Poeta Wolności leży pragnienie byśmy się spotykali byśmy dialogowali, byśmy się spotkali z innym, może z obcym i byśmy odważyli się przekroczyć te pozorne granice oraz różnice między nami.
Paweł Adamowicz, prezydent Gdańska

W tegorocznym jury zasiedli: Krzysztof Pomian (przewodniczący), Krzysztof Czyżewski, Paweł Huelle, Andrzej Jagodziński (sekretarz), Zbigniew Mikołejko, Stanisław Rosiek, Anda Rottenberg i Olga Tokarczuk. Do konkursu zgłoszeni zostali: Yahya Hassan z Danii, Lidija Dimkovska z Macedonii, Daniel Jonas z Portugalii, Siergiej Stratanowski z Rosji, Anna Blandiana z Rumunii, Anikó Polgár z Węgier i Vanni Bianconi z Włoch.

W tym roku byliśmy wyjątkowo niejednogłośni Nominowani poeci to znakomite propozycje i nie było słabego tomu. W poprzednich latach aż tak wyrównanej stawki nie było. Niemalże do ostatniej chwili nie było wiadomo, kto wygra. Tak zaciekłych sporów jak w tym roku nie pamiętam, bo wybierało się między dobrym i bardzo dobrym albo jeszcze lepszym.
prof. Stanisław Rosiek

Jury wyróżniło Anę Blandianę za „nieustające dojrzewanie poetki-laureatki do wolności, pogłębienie jej wymiaru w czasach współczesnych. Ta poezja zrodziła się w czasie, w którym, zdaniem samej poetki, być wolnym jest ewidentnie trudniej niż nie być wolnym, w czasie, w którym paradoksalnie wolność słowa umniejsza znaczenie słowa. […] Poezja nagrodzonego tomu Any Blandiany to poezja świata niewidzialnego, głęboko wpisana w świat widzialny poprzez metafizykę dnia codziennego”.

Ana Blandiana (właściwie Otilia Valeria Coman Rusan ) to urodzona w 1942 roku poetka, eseistka, tłumaczka i działaczka społeczna. Przed 1989 rokiem była dysydencką i obrończynią praw człowieka. Przez ostatnie dwa lata rządów Ceauşescu nazwisko poetki było w Rumunii zakazane, a jej książki usuwano z bibliotek. Wydała dotychczas 25 tomów poetyckich, jest autorką również esejów i powieści, a jej twórczość przetłumaczono na ponad 20 języków.
– Jestem bardzo wzruszona, że ta nagroda przyznawana jest właśnie w Gdańsku. Gdyby była przyznawana w Paryżu, prawdopodobnie nie miałaby dla mnie takiego znaczenia. Dla mnie od dziesięcioleci miasto Gdańsk jest miastem Solidarności, a więc odwagi i wolności. Od dzisiejszego wieczoru będzie to dla mnie również miasto poezji – powiedziała Ana Blandiana, Europejska Poetka Wolności 2016.

Laureatów nagrody poznaliśmy 19 marca podczas gali zorganizowanej w Teatrze Szekspirowskim pt. „Słowa skrzydlate. Bukiet piór”. Za oprawę artystyczną widowiska odpowiedzialny był jeden z najciekawszych reżyserów teatralnych, twórca pierwszego na świecie teatru internetowego NeTTheatre – Paweł Passini. Reżyserowi udało się harmonijnie połączyć obraz (krótkie sekwencje filmowe z życia prywatnego poetów, wypowiedzi tłumaczy), muzykę (wokale w wykonaniu Pawła i Beaty Passinich oraz dźwięki zespołu D’Roots Brothers) oraz ruch (przedstawienie w wykonaniu tancerek Studia Aktorskiego NeTTheatre) tworząc dynamiczną i klarowną w przekazie treść. Spośród różnorakich akcentów „ornitologicznych” szczególnie zapadały w pamięć stroje tancerek. Na tle muzyczno-tanecznego spektaklu doskonale wybrzmiały wiersze nominowanych poetów w interpretacji Mariusza Bonaszewskiego.

Teatr Szekspirowski
Teatr Szekspirowski

Jednym z elementów gali jest losowanie krajów, z których wybrani będą poeci kolejnej edycji konkursu. W 2018 roku poznamy zatem twórczość przedstawicieli Azerbejdżanu, Bułgarii, Armenii, Mołdawii, Finlandii, Islandii, Wielkiej Brytanii oraz Holandii. W najbliższym czasie sekretarz kapituły nagrody Europejski Poeta Wolności nawiąże kontakt ze środowiskami tłumaczy literatury wylosowanych państw. Przedstawią oni swoje propozycje i zrobią przekłady 2-4 wierszy. Późną jesienią nastąpi spotkanie kapituły i spośród tych propozycji wybrani zostaną poeci i tłumacze, którzy wejdą do dalszej części konkursu. Potem nastąpi trwająca ponad rok praca tłumacza, wydawcy i mniej więcej za 1,5 roku pojawią się tomy poetyckie, a za dwa lata poznamy laureata V edycji konkursu.

Kolejna edycja Europejskiego Poety Wolności za nami. Nagroda Miasta Gdańska, dla którego władz szeroko pojmowane kwestie wolnościowe są bez wątpienia priorytetem w polityce kulturalnej to sprawa zapewne prestiżowa, szkoda więc, iż Prezydent Miasta w oficjalnym przemówieniu myli IV edycję z III. Refleksje nasuwa także sama nazwa nagrody, akcentująca męski aspekt zjawiska, a przecież o europejskiej wolności w różnych jej wymiarach, wypowiadają się zarówno Poeci, jak i Poetki.

Liliana Kalita

Dodaj opinię lub komentarz.