Hieronim Bosch „Ogród rozkoszy ziemskich” ok. 1500 r.

Tryptyk „Ogród rozkoszy ziemskich” powstał ok. 1500 roku. Pierwotny jego tytuł brzmiał „O próżnej sławie i ulotnym smaku truskawki lub poziomki”. Zapewne wielbiciele Hieronima Boscha długo mogliby o szczegółach obrazu opowiadać, ja chciałabym skupić się przez moment na prawym skrzydle, zwanym „Piekłem muzykantów”.

Hieronim Bosch, fragment „Piekła muzykantów”

Mamy tu autoportret artysty z potłuczonym jajkiem opartym o dwa pnie drzew w formie nóg. Jajko jest znakiem odnowy świata, wszyscy znamy tę symbolikę wielkanocną. Nowe życie po śmierci. Zaczątek nowego. Symbol zmartwychwstania. Jajo ma podobne znaczenie w różnych kulturach. Tutaj to jajo jest zniszczone, bo tutaj mamy piekło, a w jego wnętrzu odbywa się bankiet grzeszników.
Z malowaniem jajek jest ciekawa sprawa. Początek zwyczaju malowania przypisuje się św. Marii Magdalenie. Udała się ona do cesarza Tyberiusza, by opowiedzieć mu o zmartwychwstaniu Chrystusa, trzymając w ręku jajko. Cesarz ją wyśmiał i powiedział, że powstanie z martwych jest tak prawdopodobne, jak to, że to jajko stanie się czerwone. I takim czerwonym się stało.

Św. Maria Magdalena przed Tyberiuszem

Trzeba powiedzieć, że kolor czerwony jest w związku z ogniem, który jest znakiem Ducha Świętego. Św. Maria Magdalena jest ulubioną świętą kościoła prawosławnego. Często jest przedstawiana na ikonach z czerwonym jajkiem.

Św. Maria Magdalena na ikonie

Ale to legenda, bo dekorowanie jajek rozpoczęło się w średniowieczu. Wtedy też obdarowywano nimi służbę, a z czasem stały się wyrafinowanym prezentem bogatych dla bogatych, coby wspomnieć chociażby imperialne jaja Faberge i nawiązujące do  nich jajo w masie perłowo-kryształowej oraz białym i żółtym złocie, ze 139 perłami, 3305 diamentami i unikatową szarą perłą.

To takie krótkie impresje około Wielkiej Nocy.

Anna Pisarska

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *