Zapraszamy na spotkanie poświęcone publikacji „Lagrowi ludzie. Śledztwo i pierwszy proces stutthofski (1945–1946). Opowieść o przemianie” autorstwa dr. Marcina Owsińskiego, kierownika działu naukowego Muzeum Stutthof w Sztutowie – Niemieckiego Nazistowskiego Obozu Koncentracyjnego i Zagłady (1939–1945). Prezentacja książki oraz rozmowa z autorem odbędą się 21 lutego (wtorek) 2023 r. o godz. 17.00 w sali kinowej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (poziom -3).
Wydarzeniu towarzyszyć będzie prezentacja zabytków – więziennego pasiaka (kurtka) ze zbiorów sztutowskiego muzeum i makata wykonana przez więźniarki skazane w procesie stutthofskim ze zbiorów MIIWŚ.
Ponadto w dyskusji wokół książki swój udział zapowiedzieli:
- prof. dr hab. Piotr Tarnowski (dyrektor Muzeum Stutthof w Sztutowie – Niemiecki Nazistowski Obóz Koncentracyjny i Zagłady (1939–1945)),
- prof. dr hab. Bogdan Chrzanowski (Muzeum Stutthof w Sztutowie – Niemiecki Nazistowski Obóz Koncentracyjny i Zagłady (1939–1945)),
- prof. dr hab. Andrzej Gąsiorowski (Muzeum Stutthof w Sztutowie – Niemiecki Nazistowski Obóz Koncentracyjny i Zagłady (1939–1945))
- Jan Małgorzewicz (świadek historii).
Rozmowę poprzedzi pokaz filmowy wydania specjalnego Polskiej Kroniki Filmowej z 1946 roku poświęcony procesowi będącemu przedmiotem publikacji dra Marcina Owsińskiego oraz animacja filmowa zdjęć z tegoż procesu i egzekucji – materiał przygotowany przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
„Lagrowi ludzie…” Marcina Owsińskiego to szczegółowa, wielowątkowa i poruszająca opowieść o pierwszej próbie sądzenia osób funkcyjnych z niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Stutthof. W książce zaprezentowano biografie 16 osób, którzy w obozie byli kapo czy blokowymi, objętych śledztwem i postawionych przed sądem. Śledztwo toczyło się w polskim już Gdańsku od połowy 1945 r., sam publiczny i bardzo medialny proces natomiast przeprowadzono przed Specjalnym Sądem Karnym w kwietniu i maju 1946 r. W wyniku postępowania 11 osób skazano na karę śmierci. Wyrok wykonano publicznie w Gdańsku 4 lipca 1946 r. w obecności dziesiątek tysięcy świadków.
Szacuje się, że od 1945 r., spośród kilku tysięcy SS-manów, nadzorczyń i współpracujących więźniów pełniących różne funkcje w KL Stutthof, przed sądami stanęło łącznie ponad 120 mężczyzn i kobiet. Skazano zaś zaledwie ok. 110 osób. Ostatnie procesy toczyły się w Hamburgu jeszcze w 2022 r.
