DWORY NA POLANKACH
Niegdyś Polankami nazywano malowniczy rejon znajdujący się na zalesionych stokach wysoczyzny pomiędzy Wrzeszczem i Oliwą. Było to wymarzone miejsce do osiedlania się dla bogatych gdańskich kupców. Niewielka odległość od Oliwy i Gdańska oraz niezwykłe walory krajobrazowe – lesiste wzgórza opadające ku łąkom nadmorskim i przepiękny widok na Zatokę Gdańską – powodowały, że wielu patrycjuszy uznawało okolice Polanek za idealne miejsce do zamieszkania.
Zgodnie z nadaniami ziemskimi czynionymi przez wieki przez władców Pomorza tereny Polanek stały się własnością opactwa oliwskiego. Wspaniała lokalizacja powodowała, iż cystersi chętnie dzierżawili te ziemie, uzyskując dodatkowe źródło dochodów dla klasztoru.
DWÓR I
Obiekt ten znajduje się przy ulicy Polanki 125 i jest najbardziej wysunięty na północ. Dwór położony jest na wzniesieniu, schowany za drzewami dawnego założenia parkowego. Bezpośrednio przy ulicy stał zdewastowany klasycystyczny murowany pawilon ogrodowy. Obecnie nowy właściciel po długim i skomplikowanym remoncie przywrócił estetyczny wygląd tego niewielkiego i uroczego obiektu. Niestety wciąż czeka na uporządkowanie niewielki park przed dworem, który jest godzien uwagi. Nawet dzisiejszy stan parku nie przeszkadza w wyobrażeniu jak pięknie musiał wyglądać w okresie świetności dworu. Znajdują się tutaj ponad trzystuletnie okazy drzew – pomnikowe dęby i dwie aleje lipowe prowadzące do zabudowań dworskich. W całość założenia parkowego wkomponowano kilka ułożonych tarasowo stawów. Prawdopodobnie elementem dodatkowo urozmaicającym park była nieistniejąca dziś fontanna.
Pierwsze wzmianki o dworze pochodzą z 1642 roku. W tymże roku bogaty kupiec gdański Simon Schlepp odkupił prawo dzierżawy działki od kowala Martena Kulika. W połowie XVII wieku istniał zapewne parterowy budynek oraz niewielki ogród, wzniesione prawdopodobnie za sprawą nowego najemcy – rodu Engelke. W 1721 roku posiadłość została przejęta przez Beniamina, a potem Jana Gotfryda Waltera. Wtedy powstała murowana budowla i pierwsze założenie parkowe. W 1740 roku nastąpiła ponowna zmiana gospodarza budynku. Został nim Ernest Gottlieb von Dorn. Przebudował on istniejące założenie architektoniczne i to jemu należy przypisać dzieło budowy obecnie istniejącego klasycystycznego pałacyku i założenia parkowego.
Następnymi lokatorami budynku była rodzina von Weickmannów (począwszy od gdańskiego burmistrza Wilhema). Dołożyli oni starań, aby park był odpowiednio urozmaicony – powstał wtedy wcześniej wspomniany pawilonik ogrodowy w formach klasycystycznych. Następnymi gospodarzami dworu od połowy XIX wieku byli: Beata i Filip Hirsch, Max Jaguet, Wilhelm Martens, Alojzy Hoechrel, familia Mutzenbecher, Horst Wunzig. W latach trzydziestych XX wieku gościnnie z zabudowań dworskich korzystało Niemieckie Towarzystwo Strzeleckie. Po zachodniej stronie dworu, obok dużego stawu zachowały się fragmenty używanej wówczas strzelnicy.
Ciekawą oficynę – budynek o konstrukcji szkieletowej zajmują teraz prywatni najemcy. Aczkolwiek przeprowadzane prace renowacyjne sugerować mogą, że Dwór I znalazł wreszcie swojego gospodarza z prawdziwego zdarzenia. Obecnie dwór, jak i jego otoczenie znajdują się wciąż w opłakanym stanie i czekają na gospodarza z prawdziwego zdarzenia, który podjąłby wysiłek przywrócenia dworowi dawnego blasku.
cdn…
Wojciech Stybor
Copyright © 2005 Wojciech Stybor. All rights reserved.