Port zaczął się 29 maja 1921 roku „w miejscu bardzo sposobnym”, wskazanym przed 300 laty królowi Władysławowi IV, teraz znalezionym przez Tadeusza Wendę. „…najdogodniejszym miejscem do budowy portu wojennego (jak również w razie potrzeby handlowego) jest Gdynia, a właściwie nizina między Gdynią a Oksywą, położoną w odległości 16 km od Nowego Portu w Gdańsku”.
To zdjęcie przedstawia moment powstawania portu w Gdyni – dumy II Rzeczypospolitej. Ten pierwszy moment. Było to rozpoczęcie budowy drewnianego pirsu o długości 550 metrów dla Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków. Była to wstępna inwestycja portowa. Kierownikiem budowy został inż. Jan Śmidowicz, kierownik Oddziału Budowlanego Towarzystwa Robót Inżynierskich.. Zgromadzeni ludzie stoją przy brzegu na terenie osady rybackiej zwanej „Na Piaskach”. W tle zabudowania obecnych ulic – Jerzego Waszyngtona oraz Stefana Żeromskiego, po lewej Kamienna Góra. Jeden z domków na Żeromskiego (po prawej stronie flagi) istnieje do dzisiaj. Gdynia liczyła sobie wtedy 1268 mieszkańców, 18 lat później liczyła 127 000 – wzrost o 10 000 %.
Budowa wyprzedziła regulacje prawne. 23 września 1922 r. Sejm podjął ustawę o budowie portu w Gdyni. „Upoważnia się Rząd do poczynienia niezbędnych zarządzeń celem wykonania budowy portu morskiego przy Gdyni na Pomorzu, jako portu użyteczności publicznej”. – tak brzmiał art. 1. Ustawy. Jej wykonanie powierzono Ministrowi Przemysłu i Handlu w porozumieniu z Ministrami: Spraw Wojskowych, Skarbu i Robót Publicznych. Ustawa weszła w życie z dniem ogłoszenia.
To wydarzenie ma również swoją fotograficzną kontynuację: 29 kwietnia 1923 roku nastąpiło poświęcenie drewnianego pirsu – w obecności prezydenta Stanisława Wojciechowskiego i premiera Władysława Sikorskiego. 13 sierpnia 1923 roku zacumował w Gdyni (a właściwie przy Gdyni) pierwszy statek – s/s „Kentucky”. Tak zaczął się port…
Serdecznie dziękuję Michałowi Piotrowi Moszczyńskiemu i Marcinowi Scheibe, dzięki którym te zdjęcia zostały odnalezione, i którzy udzielili mi informacji przy opisie.
’Tak zaczął się port… ’ – który teraz deweloperzy chcą mieszkaniówką zasypywać …