Winiarnia DenzeraPod numerem 16 na Długim Targu miała otwarte swoje podwoje winiarnia Denzera, ulubiony lokal wolnomularzy. Podobnie jak sąsiedni 15. Winiarnia zajmowała całą kamienicę, tj. budynek główny, łącznik i oficynę, która była kamienicą Ogarnej.

Winiarnię założył Reinhold Denzer jeszcze przed II rozbiorem Polski. Jego syn Friedrich przejął interes po ojcu w połowie XIX w. i on był członkiem loży Eugenia. Po nim lokalem zajął się kiper Johannes Kohnke. Wolnomularze przychodzili tu na spotkania Towarzystwa Literackiego (założonego w 1835). Zebrania odbywały się od października do kwietnia, w drugą środę każdego miesiąca. Od kwietnia do października – przerwa. W czasie takiej przerwy w 1888 r. Julius Czwalina (mistrz loży Jedność) zainicjował wspólne obrady z Johannem Georgiem Fewsonem (mistrz loży Eugenia) i Hansem Wilhelmem von Flotow (mistrz loży Pod Czerwonym Krzyżem). Był to początek ścisłej współpracy lóż gdańskich. Spotkania w 1896 r. przeniosły się do Eugenii, ale winiarnia Denzera nadal była chętnie odwiedzana przez braci wolnomularskich.

Wiadomo, że kamienica stała tu na początku XV wieku, bowiem jej właścicielem był Johann Halenberg. Mamy jej wizerunek z 1601 roku. Pojawia się na obrazie Antona Möllera „Grosz czynszowy” jako wąski, gotycki budynek z półkolistnym szczytem, przecięty na całej wysokości profilowaną lizeną (takim pilastrem bez głowicy i bazy). Na tym fragmencie obrazu znajduje się po prawej stronie, na drugim miejscu. Taka chuda została do dzisiaj.

Grosz czynszowy - Anton Möller

W połowie XVII wieku otrzymała wystrój barokowy, a mniej więcej 140 lat później dodano jej elementów klasycystycznych (np. antresole). W 1784 roku nastąpiła kolejna przebudowa – w formach klasycystyczno-barokowych. Kamienica miała portal i przedproże z niedźwiadkami na płytach, a także bogato obudowane zejście do piwnicy.  To zejście zmieniono w drugiej połowie XIX wieku, dodając kolumny z belkowaniem i beczułkę z Bachusem. Był to przykład rzadkiego w Gdańsku kamiennego siedziska wspartego na bogatych konsolach. Na poniższych pocztówkach można dojrzeć kamienicę nad głową Neptuna.

Długi Targ

Długi Targ

Kamienica nie przetrwała wojny, ani niedźwiadki. Odtworzono ją wg projektu Stefana Jelnickiego w formie uproszczonego późnego baroku, ze sgraffito a la chińskie smoki Teresy Pągowskiej. Przedproże zrealizowano wg koncepcji Józefa Bańkowskiego. Kuta krata  doszła w 1956 roku: rzygacza nie udało mi się ustalić, być może należy do sąsiedniej kamienicy.

Natomiast oryginalne jest barokowe zejście do piwniczki, z jego XIX-wieczną obudową. Także kuta poręcz i słupki przedprożowe z pierwszej połowy XVIII wieku. Płyty przedprożowe widoczne na zdjęciu należą do numeru 17.

zejście do piwnicy

Bachus wrócił na kamienne siedzisko w 1956 roku. Jest autorstwa Adama Smolany.

Może szkoda, że są tam upominki zamiast winiarni Denzera?

Długi Targ 16

Anna Pisarska-Umańska

2 thoughts on “Długi Targ – Langer Markt 16

  • Gdańsk tamtych czasów.Chciałabym aby to co jest możliwe po pożoce wojennej, ale też i zniszczeń współczesnych przywrócić .Gdańsk histotyczny,Gdańsk kochany,Gdansk jedno z piękniejszych miast na świecie,Gdańsk zasługuje by być miastem jeszcze piękniejszym – PERŁĄ.
    Profesor Januszajtys wymaga wsparcia w swoim działaniu.Zapewne są gdańszczanie zakochani w swoim mieście i wiele mogą zdziałać oby tylko nie w zakresie murali.

    Odpowiedz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *