Udając się w stronę prezbiterium mijamy po prawej stronie zamknięte obecnie wejście do kaplicy mariackiej. Bramy zdobione są okazałymi kuciami. Nad arkadami umieszczono szereg obrazów o tematyce religijnej, pochodzące z XVII wieku. Obrazy można pogrupować według kształtów. Duże prostokątne obrazy pochodzą z około 1615 roku, a twórca ich jest nieznany. Obrazy owalne są natomiast autorstwa Andrzeja Stecha i powstały około 1694 roku. Dodano również dziesięć mniejszych obrazów przedstawiających wizerunki apostołów. Na ścianie północnej znajdują się następujące obrazy od zachodniej strony:
- Przekazanie reguł zakonnych przez Chrystusa i Maryję. Obraz pokazuje ustawionych w chmurach przedstawicieli różnych zakonów. U dołu w czerwonej szacie klęczy najpewniej królowa Krystyna, domniemana twórczyni wielkiego baldachimu.
- Jezus i Maryja wśród świętych. Święci i hierarchowie kościelni składają hołd umieszczonym w zwieńczeniu dzieła Chrystusowi i Maryi.
- Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny. W centralnej części obrazu Matka Boska wznosząca się do Niebios. U dołu obrazu zaskoczeni żałobnicy nad jej grobem podnoszą wzrok ku wznoszącej się Maryi. Matka Boża otoczona jest postaciami aniołów, które pokazują sceny z jej życia.
- Zwiastowanie. Matka Boża przyjmuje wiadomość od anioła. Scena ujęta została za pomocą budowli, gdzie rozgrywa się główny temat dzieła. Po lewej stronie widzimy wygnanie z raju Adama i Ewy, po prawej natomiast upadek szatana.
- Św. Bernard z Clairvaux. Postać świętego umieszczona centralnie, w białym habicie, trzymający pastorał oraz księgę. W tle widzimy kościół i pole usłane szkieletami zmarłych. W prawym górnym rogu Maryja z Dzieciątkiem Jezus spogląda na ziemski padół z niebios.
- Biczowanie Jezusa. Obraz przedstawia skrępowanego Jezusa, w koronie cierniowej.
- Chrystus wśród aniołów. Odziany w czerwony płaszcz, w otwartym geście Jezus triumfuje. Otoczony przez aniołów, pośród chmur, prezentuje blizny na dłoniach.
Obrazy na stronie południowej od zachodu prezentują:
- Maryja i Jezus na niebiosach. Postaci te umieścił malarz w zwieńczeniu obrazu. U dołu w chmurach widać postaci świętych kobiet, wraz z atrybutami. Można dostrzec między innymi św. Katarzynę z mieczem, św. Cecylię z organami i św. Barbarę z wieżą.
- Chrystus adorowany przez świętych. Obraz kompozycyjnie podobny do poprzedniego dzieła Stecha. Ukazuje Chrystusa adorowanego przez postaci świętych ze swoimi atrybutami wśród chmur.
- Narodzenie Chrystusa. W centralnej części scena narodzin w Betlejem. U góry zastępy anielskie śpiewają pieśń pochwalną. Po lewej stronie widzimy mędrców i króli prowadzonych przez gwiazdę do Jezusa, po prawej zaś Jezusa w świątyni.
- Św. Benedykt z Nursji. Niemalże kompozycyjnie lustrzane odbicie postaci św. Bernarda ze ściany północnej. W lewym górnym rogu, wśród chmur Trójca Święta. Święty Benedykt, ubrany w czarny habit, trzyma w dłoni pastorał, oraz otwartą księgę – najprawdopodobniej regułę zakonną. W tle widać kościół. W interesujący sposób przedstawiono kulę ziemską leżącą u stóp świętego, z krzyżem i oznakami kościelnymi.
- Matka Boska Bolesna. Obraz przedstawia Matkę bożą w ciemnej narzucie. Serce Maryi przeszywa miecz.
- Maryja wśród aniołów. Dzieło przedstawia Maryję stojącą na księżycu, wśród chmur, adorowana przez aniołów.
Na ścianie południowej znalazł się również dużych rozmiarów portret papieża Jana Pawła II na tle katedry oliwskiej. Ten współczesny obraz, namalowany przez jednego z parafian, odstaje pod względem artystycznym od innych dzieł sztuki w katedrze, nie pasuje do historycznego wyposażenia świątyni, a także zaciera w świadomości prawdziwe wyobrażenie Ojca Świętego. Podobnie niski poziom artystyczny prezentuje czternaście współczesnych obrazów drogi krzyżowej.
W nawie głównej uwagę zwraca żyrandol wiszący na wysokości czwartego przęsła archikatedry. Jest to tak zwany mały żyrandol. Został wykonany z brązu w drugiej połowie XVIII wieku. Posiada szesnaście ramion, w zwieńczeniu znajduje się figura orła w koronie.
W nawie głównej znajdują się również zabytkowe ławy dla parafian, które pamiętają rok 1883.
cdn…
Wojciech Stybor
Copyright © 2005 Wojciech Stybor. All rights reserved.