Drezno. Dom błazna Augusta Mocnego w Neustadt (Nowe Miasto).
Dla tego domu przyjęła się nazwa Narrenhäusel (der Narr – błazen, die Häuslein – domek). Królewski błazen – Joseph Fröhlich nazywał swój dom na Neustädter Markt 13, przy zjeździe z Mostu Augusta „Narren-Palais” (Pałac Błazna) lub, w nawiązaniu do zamku Moritzburg, „Klein-Moritzburg” (Mały Moritzburg). Sami mieszkańcy Drezna, potocznie nazywali ten dom „Brille” (okulary, od dwóch bocznych, ośmiokątnych ryzalitów).
Po śmierci Augusta Mocnego, jego następca – August III Sas zachował przywileje Fröhlicha i w dalszym ciągu wypłacał mu pensję, jednak ulubieńcem nowego króla stary błazen już nie był. W związku z zajęciem Saksonii i Drezna przez żołnierzy pruskich w 1756 roku i rozpoczęciu wojny siedmioletniej Fröhlich uciekł z rodziną do nadanego mu dożywotnio królewskiego dworu i młyna w Marienmont pod Warszawą (współczesny Marymont), gdzie zmarł 24 czerwca 1757 roku.
Pierwotny, dwupiętrowy, barokowy dom z łamanym dachem został zbudowany w 1755 roku – niesymetryczny po wschodniej stronie (ponieważ Fröhlich nie miał wtedy dostępu do tego kawałka ziemi). Dom był później przebudowywany: podniesiony o jedno piętro, zmieniono wygląd dachu, dokończono wschodni ryzalit. Po ostatnim remoncie w latach 1935/1936 przekształcono go z przeznaczeniem na gastronomię. Restauracja „Narrenhäusel” została otwarta w 1937 roku. Budynek spłonął podczas nalotów na Drezno i został rozebrany w 1950 r.
Wieloletnie starania wielu osób i stowarzyszeń doprowadziły do podjęcia decyzji o odbudowie tego domu. Jakkolwiek sama decyzja o odbudowie zapadła dość dawno temu i został ustalony inwestor, to całe lata trwały debaty na temat kształtu, wyglądu (np. północna fasada – ta od strony rynku – o ewentualnym, współczesnym kształcie) i przeznaczeniu tej rekonstrukcji, łącznie ze staraniami mającymi na celu zapobieżenie temu projektowi – wysunięto całe spektrum możliwych argumentów. Jednym z warunków było przeprowadzenie konkursu przez inwestora, którego efektem były trzy warianty, które następnie były dalej dyskutowane.
W wyniku głosowania w ratuszu wariant barokowy, czyli powrót do oryginału, został zaakceptowany. W tej chwili potrzebne jest wydanie pozwolenia na budowę, na co wszyscy czekają, ponieważ wśród mieszkańców Drezna jest zasadnicza zgodność, co do konieczności powrotu tego domu… chciałoby się powiedzieć na swoje miejsce. Jednak nie dokładnie na swoje miejsce, ponieważ od początku było wiadomo, że zrekonstruowany Narrenhäusel zostanie odsunięty o 2,5 metra z chodnika Mostu Augusta, na wschód. Pierwotnie ten dom miał trochę wolnej przestrzeni między fasadą zachodnią a krawędzią mostu, jednak pierwszy most Augusta został również przebudowany i poszerzony – w zasadzie zbudowany od nowa i otwarty w 1910 roku. W konsekwencji zachodni ryzalit domu błazna znalazł się na chodniku mostu, tworząc tam przewężenie.
Krzysztof Bitowski
Wszystkie ilustracje zaczerpnięte ze strony Rekonstrukcje i odbudowy.
- Podpisz petycję „Odbudowa Gdańskiego Dworu”.