Niedawno pisałam o Franciszku Kręckim, czołowym działaczu polonijnym w Gdańsku, w czasach zaboru pruskiego oraz w okresie Wolnego Miasta Gdańska. Był on jednym z twórców polskiego harcerstwa w przedwojennym Gdańsku.

Po drugiej wojnie światowej ruch harcerski w naszym mieście odrodził się. Jedną z osób zasłużonych dla powojennego gdańskiego harcerstwa była Maria Hrabowska.

Urodziła się 8 II 1936 r. w Poznaniu. Jej ojcem był oficer Wojska Polskiego, który zginął w czasie Kampanii Wrześniowej w 1939 r. Po wojnie obie z matką zamieszkały w Gdyni (inne źródło podaje, że rodzina zamieszkała w Gdyni przed wojną). W wieku jedenastu lat Maria wstąpiła do harcerstwa.
Po maturze podjęła studia na Akademii Medycznej w Gdańsku i wtedy przystąpiła do kręgu starszoharcerskiego „Westerplatte”, który działał przy tej uczelni. Równocześnie prowadziła drużynę harcerek. W 1959 r. została podharcmistrzynią w kręgu harcerskim  Akademii Medycznej. Była ostatnią komendantką Hufca Harcerek  Gdańsk-Śródmieście, który rozwiązano w 1961 r. Po wprowadzeniu w ZHP nowego systemu stopni i sprawności harcerskich, zrywającego z tradycyjnym systemem (i utworzeniu drużyn i hufców koedukacyjnych) na dwadzieścia lat zrezygnowała z działalności harcerskiej.

Na zamieszczonym zdjęciu Katownia z Wieżą Więzienną-siedziba obu Hufców – Harcerek i Harcerzy Gdańsk-Śródmieście w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w.

Na kolejnych fotografiach obecna siedziba ZHP (od  15 XI 1970 r.) w odbudowanym dawnym Dworze Miejskim (przy ul. Za Murami), zwanym od tamtej pory Domem Harcerza.

W latach 1972 -75 Maria Hrabowska leczyła i opiekowała się chorym harcmistrzem Józefem Grzesiakiem mającym pseudonim  „Czarny” (1900-1975, zasłużony działacz harcerski, opiekun  słynnej „Czarnej Trzynastki”, czyli Wileńskiej Drużyny Harcerzy im. Zawiszy Czarnego, po powrocie z zesłania na Syberię w latach pięćdziesiątych zamieszkał w Gdańsku).

Na zdjęciu tablica poświęcona pamięci Józefa Grzesiaka, umieszczona na fasadzie Domu Harcerza.

W 1980 r. Maria Hrabowska  wróciła do harcerstwa. Współtworzyła w Gdańsku Krąg im. Andrzeja Małkowskiego (1888-1919 – jeden z współtwórców skautingu na ziemiach polskich). Była tam zastępczynią komendanta. W 1982 r. została harcmistrzynią. Począwszy od 1989 r. uczestniczyła w odnowie harcerstwa. Działała w kręgu seniorów „Korzenie”, prowadziła szkolenia drużynowych, organizowała obozy harcerskie.
Od 1990 r. przewodniczyła Naczelnemu Sądowi Harcerskiemu (została wybrana na to stanowisko w czasie Zjazdu ZHP w Bydgoszczy). Z jej inicjatywy utworzono przy nim Harcerski Rejestr Represjonowanych. Ponadto współtworzyła program wychowania zdrowotnego w ZHP.
Od 1993 r. była wiceprzewodniczącą ZHP z Gdańsku, a po śmierci Stefana Mirowskiego w latach 1996-2001 przejęła po nim funkcję przewodniczącej.
Wielokrotnie reprezentowała ZHP na arenie międzynarodowej.

Na poniższym zdjęciu Maria Hrabowska  jako przedstawiciel polskiego harcerstwa na spotkaniu z Janem Pawłem II.

Poza tym aktywnie działała w NSZZ „Solidarność”, w Związku Legionistów Polskich (komendantka Okręgu Północnego). Współpracowała z Muzeum Czynu Niepodległościowego w Krakowie.

Maria Hrabowska była przede wszystkim lekarzem. Po ukończeniu studiów została pracownikiem Instytutu Położnictwa i Chorób Kobiecych Akademii Medycznej przy ul.Klinicznej 1a, gdzie w 1991 r. (mając tytuł docenta) została mianowana kierownikiem Samodzielnej Pracowni Patomorfologii Klinicznej. Rok później powołano ją na stanowisko profesora nadzwyczajnego, zaś w 1993 r.  otrzymała tytuł profesora. W pracowni, którą kierowała, prowadzono badania dotyczące narządów rodnych, zmian patomorfologicznych w ośrodkowym układzie nerwowym płodu i noworodka oraz tzw. wykładników dojrzałości bariery krwio-łożyskowej po chemioterapii raka jajnika.

Maria Hrabowska ponadto zajmowała się recenzowaniem podręczników szkolnych do nauki biologii, pełniła funkcję świeckiego eksperta Episkopatu Polski. Była członkiem-ekspertem zagranicznym Society Francaise de Gyneco-Pathologie, członkiem European Organisation for Research and Treatment of Cancer.
Pisała publikacje naukowe z zakresu patomorfologii onkologicznej, onkologii eksperymentalnej i neuropatologii perinatalnej.
W Studium Przygotowania do Życia w Rodzinie Uniwersytetu Gdańskiego prowadziła wykłady z zakresu patomorfologii ginekologicznej oraz biologicznych skutków antykoncepcji. Ponadto prowadziła kursy dokształcające nauczycieli planowania rodziny.

W Akademii Medycznej była wieloletnim pedagogiem, opiekunem studentów oraz młodej kadry naukowej. Pod jej kierownictwem powstało dwanaście rozpraw doktorskich z zakresu patologii ginekologicznej i prenatalnej.

Jej aktywne życie przerwała choroba, która trwała dwa lata. Mimo złego stanu zdrowia nadal interesowała się życiem swojej Alma Mater  oraz działalnością naukową rozwijaną przez swoich współpracowników. W 2008 r. Maria Hrabowska przegrała walkę z chorobą. Zmarła 14 VII 2008 r. i została pochowana na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni.
Na stronie internetowej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego we artykule poświęconym Marii Hrabowskiej, napisano: „ Żegnamy Człowieka Wielkiego Serca, Wybitnego Naukowca i Przyjaciela, który na zawsze pozostanie dla nas niedoścignionym wzorem lekarza i humanisty”.

Warto jeszcze dodać, że już za życia doceniono działalność Marii Hrabowskiej przyznając jej następujące odznaczenia:
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (w 2007 r.)
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (w 2001 r.)
Złoty Krzyż Zasługi
Virtutu Civili – Medal Srebrny
Srebrny Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej
Srebrna Odznaka II RP Za Wierną Służbę – Polska Organizacja Wojskowo – Niepodległościowa „Pogoń” Londyn

Srebrny Medal Zasług Fundacji „Straż Mogił Polskich Bohaterów” Warszawa
Medal „Zasłużony Akademii Medycznej w Gdańsku”
Medal 1000 – lecia Miasta Gdańska
Odznaka „Za Zasługi dla Gdańska”
Odznaka „Zasłużony Instruktor Chorągwi Gdańskiej”
Odznaka pamiątka 14 pułku artylerii polowej Wielkopolskiej.

Maria Sadurska

 

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *