Od 1302 r. do 1831 r. Łęgowo było własnością opactwa cystersów w Oliwie (do kasaty cystersów przez Prusy). Pierwszy kościół powstał na wzgórzu łęgowskim w średniowieczu, według niektórych badaczy jeszcze w XIV wieku (B. Schmid), innych – w pierwszej dekadzie XV w. (1409 J. Muhl; między 1402-1410 M. Lubocka).
W latach 1570-93 użytkowany był przez protestantów; w roku 1603 ponownie poświęcony. Cystersi ufundowali dwa dzwony: w 1625 r. dzwon Mikołaj i Bogurodzica Dziewica Maryja oraz w 1645 r. dzwon św. Piotr (z reliefem wskazującym na ówczesnego duszpasterza, którym był Aleksander Dulcius). Fakt istnienia wieży potwierdza ilustracja wykonana w 1608 r. przez Antona Moellera Starszego pt. „Sanna między Pruszczem i Łęgowie”.
Staraniem przeora oliwskiego Iwa Rowedera, kościół został w 1748 roku gruntownie przebudowany. Dodano wówczas transept, od wschodu na osi prezbiterium – zakrystii, od południa – kantorek (kaplicę?), od frontu – kruchtę. Powstała również wieża, a szczyty nawy i ramion transeptu otrzymały barokową formę, podobnie jak nowe, duże okna. Wygląd kościoła po przebudowie uwieczniono na obrazie Matki Bożej Różańcowej umieszczonym w południowym ołtarzu bocznym ufundowanym przez Bractwo Różańcowe założone przez Iwa Rowedera w 1750 r.
W 1862 r. spłonęła wieża i częściowo zachodni szczyt frontowy. Po rozebraniu wieży i górnej części barokowego szczytu jeszcze w tym samym roku ukończono nową konstrukcję. Na murze pozostałym po szczycie oraz na drewnianych słupach wewnętrznych oparto konstrukcję nowej wieży.
Wieża liczyła dwie, zmniejszające się ku górze, kondygnacje: dolną, dzieloną w górnej części czterema profilowanymi arkadami, z których środkowa jest otwarta przeźroczowo, górną – zaakcentowaną kolistą wnęką, przeznaczoną na tarczę zegarową.
W latach 30.tych XX wieku elewację wieży oszalowano pionowymi deskami, zmieniając jej pierwotną formę, uwiecznioną jeszcze przez Zirkwitza i w takim stanie dotrwała do roku 2001, w którym deski te usunięto, odsłaniając wcześniejszą postać wieży – sprzed lat 30.tych XX wieku (zob. foto4).
W 2016 roku został wykonany elektroniczny zegar z tarczą zegarową widoczną od strony zachodniej wieży.
Pod wieżą, w 2017 r. dokonano rekonstrukcji szczytu elewacji zachodniej Kościoła w kierunku widocznym w pozostałych ścianach z czasów Iwa Rowedera, na wzór ściany północnej, południowej i wschodniej. Linia elewacji zachodniej została wyprowadzona ponad poziom dachu z nadaniem jej linii tzw. „spływu wolutowego”, a na narożnikach zrekonstruowano dwie konsole na figury świętych. Dodajmy, że wcześniej, w roku 2012 za zgodą Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków połączono zakrystię ze składzikiem dobudowanym do zakrystii w 1862 roku. Wykuto drzwi w ścianie północnej zakrystii w miejscu zamurowanej wnęki i zamurowano drzwi, które prowadziły z zewnątrz kościoła do składziku.
ks. dr Grzegorz Rafiński
Od redakcji: prezentujemy kilka zdjęć kościoła i jego otoczenia.
