Był to najobszerniejszy i najwyższy budynek mieszkalny dawniejszego Gdańska. Wybudowany został w latach 1568–1570 według projektu Jana Kramera dla Dircka Lylge’go, bogatego kupca rodem z Westfalii, który nad Motławą dorobił się wielkiego majątku.

Usytuowany na podwójnej działce przy ulicy Chlebnickiej, dom Lylge’go wzniesiony został na planie prostokąta o wymiarach 15,3 x 15,6 m. Jego wysokość przekroczyła – w ośmiu kondygnacjach – 30 m. Wnętrza przyozdobiono wspaniałym wystrojem rzeźbiarskim, wzbogaconym polichromią, złoceniami i dekoracją sgraffitową.

Dolna kondygnacja mieściła sień nakrytą sklepieniami krzyżowymi, a także kantor kupiecki i kuchnię. Wyższe piętra przeznaczono prawdopodobnie na dodatkowe kantory, salony i pokoje gościnne, a także pokoje mieszkalne rodziny właściciela. Trzy najwyższe kondygnacje mieściły się na poddaszu. Pokrycie całości składało się z dwóch krzyżujących się dachów, zasłoniętych ozdobnymi renesansowymi szczytami. W elewacji frontowej pysznił się monumentalny portal. W tympanonie wieńczącym górną część fasady umieszczono między innymi figurę anioła, któremu budowla zawdzięczała pierwotną swą nazwę: Dom Anielski.

W roku 1586 Dirck Lylge zbankrutował i musiał się wyprowadzić z gmachu, który przejęła na dłuższy czas rodzina Rogge. Później posesorzy zmieniali się jeszcze parokrotnie. W latach dwudziestych XVIII w. urządzono w kamienicy zajazd – i mniej więcej w tym czasie pojawiła się również nowa nazwa: Dom Angielski, prawdopodobnie w nawiązaniu do nocujących tu często kupców z Albionu, ale także ze względu na podobieństwo słów: Engelische (Anielski) i Englische (Angielski).

10000 marek z 1923 roku - na rewersie Dom Angielski i kościół św Katarzyny
10000 marek z 1923 roku – na rewersie Dom Angielski i kościół św Katarzyny

Funkcję zajazdu pełniła kamienica Lylge’go do roku 1912, kiedy chciano ją gruntownie przebudować. Na szczęście nie dopuścili do tego miłośnicy gdańskich zabytków.

Odbudowa Domu Angielskiego lata 60 XX wieku
Odbudowa Domu Angielskiego lata 60 XX wieku

W 1945 r. wspaniały gmach legł w gruzach; przetrwały jedynie piwnice, część muru zachodniego i spore fragmenty fasady aż do czwartej kondygnacji. Zabytek długo czekał na rekonstrukcję. Dokonano jej w latach 70. XX w., a następnie przekazano Dom Angielski na dom akademicki gdańskich uczelni artystycznych (muzycznej i plastycznej).

Wirtualna podróż po przedwojennym Gdańsku – opracował Andrzej Ługin

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *