W dniu 11 listopada 2019 r. będziemy mogli obserwować rzadkie zjawisko przejścia Merkurego na tle tarczy Słońca. Wcześniej widzieliśmy je w Polsce 9 maja 2016 r. Następne wystąpi dopiero 13 listopada 2032 r.
- przeczytaj: Dzień, w którym Merkury zasłoni Słońce…
UWAGA! Wszystkie informacje, co do istoty zjawiska, w powyższym artykule są aktualne. Zmianie ulega czas tranzytu.
Tak się składa, że tranzyty Merkurego zdarzają się w okolicach 7-10 maja lub 7-15 listopada. Podczas tranzytów majowych Merkury znajduje się w punkcie orbity położonym najdalej od Słońca (aphelium), a więc wydaje się nam większy, bo bliższy, a podczas listopadowych znajduje się w punkcie orbity położonym najbliżej Słońca (peryhelium), a więc wydaje się mniejszy. Różnice dla obserwatora i tak są znikome.
NIGDY nie patrz bez zabezpieczenia w Słońce. Twoje oko musi być chronione odpowiednimi okularami z folią Baadera. Jeśli spojrzysz bez zabezpieczenia, odczujesz ból i możesz uszkodzić wzrok. Jeśli spojrzysz bez zabezpieczenia przez lornetkę lub teleskop, oślepniesz na pewno.
Widoczność zjawiska:
- całość: Ameryka Południowa, płd-wsch. Pacyfiku, Atlantyk, Antarktyda
- początek: Europa, Afryka, zachodnia część Oceanu Indyjskiego (Słońce zajdzie przed końcem zjawiska)
- koniec: Ameryka Północna, środkowa część Pacyfiku (Słońce wzejdzie po rozpoczęciu zjawiska)
Tak więc w Polsce zobaczymy początek zjawiska, które rozpocznie się o godz. 13.35 naszego czasu. Trzeba mieć na uwadze, że strefy czasowe są sztywne, a Merkury i Słońce na zegarek nie patrzą, więc w poszczególnych zakątkach Polski może być pewna niewielka różnica w czasie.
- pierwszy kontakt: 13h 35m – zetknięcie się krawędzi tarczy Merkurego z krawędzią tarczy słonecznej od zewnątrz
- drugi kontakt: 13h 37m – moment, w którym tarcza Merkurego będzie widoczna w całości na tle Słońca, styczna do jego krawędzi od wewnątrz
Tego nie zobaczymy, ponieważ Słońce u nas już zajdzie:
- środek zjawiska: 17h 20m
- trzeci kontakt: 19h 03m
- czwarty kontakt: 19h 04m
Całość w sumie potrwa 5 godzin 29 minut, z czego w Polsce ok. 2-2,5 godziny, w Gdańsku 2 godz. 17 minut. Wysokość Słońca nad horyzontem w Gdańsku wyniesie 14 stopni (im dalej na północ, tym niżej). Momenty kontaktów są najbardziej emocjonujące.
Warto więc zadbać (oprócz ochrony oka) o otwarty horyzont i pamiętać, że widoczność zjawiska może ulegać zmianie ze względu na efekt falowania lub zamazania (niskie położenie Słońca, gruba powłoka atmosfery). Chmur oczywiście nie może być!
