„Na poły las, na poły park – najpiękniejszy, najrozleglejszy, najmłodszy z gdańskich cmentarzy” – takimi słowami opisywał w latach 70 – tych XX w. gdański cmentarz Srebrzysko, publicysta Edgar Milewski w swych „Opowieściach gdańskich uliczek”. Znalazło tu miejsce wiecznego spoczynku jakże wiele osób zasłużonych dla naszego miasta, dla kraju. Tych, którzy wnieśli swój wkład w rozwój powojennej oświaty, kultury i nauki. O wielu z nich dziś nie pamiętamy. Czytając ich nazwiska umieszczone na pomnikach nagrobnych, nie wiemy często kim byli, czym się zajmowali.
Niedawno odnalazłam na tym cmentarzu grób Wacława Kmicica–Mieleszyńskiego – pedagoga i muzykologa, który tuż po zakończeniu II wojny światowej zamieszkał w naszym mieście. Tu zaangażował się w organizację szkolnictwa muzycznego.
Nazwisko, które widnieje na jego pomniku nagrobnym, było jego pseudonimem artystycznym lub konspiracyjnym z czasu niemieckiej okupacji.
Przyszły pedagog urodził się 21 VII 1907 r. w rodzinie Antoniego i Marianny Kmiecików we wsi Mieleszyn w ob. województwie łódzkim, w powiecie wieruszowskim. Wiemy, że w latach 1925 – 1931 studiował w Rzymie filozofię. Następnie odbył obowiązkową służbę wojskową w Wojsku Polskim. Po jej zakończeniu podjął kolejne studia, tym razem na Wydziale Teorii, Kompozycji i Dyrygentury w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. Po II wojnie światowej ukończył dodatkowo muzykologię na Uniwersytecie w Poznaniu.
Jak już wspomniałam, Kmicic–Mieleszyński tuż po zakończeniu II wojny światowej przybył na Wybrzeże. Jeszcze w tym samym roku zaangażował się w Gdańsku w organizację pięcioletniej Miejskiej Średniej Szkoły Muzycznej, która w 1950 r. – w związku z reorganizacją szkolnictwa muzycznego – przyjęła nazwę Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej.
W pierwszych latach istnienia tej placówki, jej siedziba, podobnie jak Miejskiej Niższej Szkoły Muzycznej (przemianowanej w 1950 r. na Państwową Szkołę Muzyczną) mieściła się w najpierw przy ob. al. Zwycięstwa 33, potem przy tej samej ulicy, w nieistniejącym już dziś w budynku pod nr 48.
W 1951 r. średnia szkoła muzyczna uzyskała lokal we Wrzeszczu przy ul. Partyzantów 7, w budynku przedwojennej synagogi. W 1998 r. budynek stał się ponownie własnością gdańskiej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. Nowy właściciel zgodził się na odpłatne wykorzystanie części obiektu przez szkołę; uroczyste otwarcie nowego budynku szkolnego przy ul. Partyzantów 21 a (w którym mieściła się wcześniej Poradnia Rentgenologiczna Wojewódzkiego Szpitala Przeciwgruźliczego) miało miejsce jesienią 2009 r.
Kmicic–Mieleszyński został pierwszym dyrektorem tej szkoły. W latach 1951 – 1961 uczył w niej teorii muzyki. Przyczynił się także do utworzenia Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Tczewie. W 1948 r. podjął jednocześnie pracę Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Gdańsku (utworzonej jesienią poprzedniego roku), której siedziba mieściła się wtedy przy ul. Grunwaldzkiej 5 w Sopocie. Został tam docentem. W 1972 r. powierzono mu kierownictwo Katedry Wychowania Muzycznego.
W latach 1961 – 69 pełnił w tej uczelni funkcję dziekana Wydziału Wychowania Muzycznego. W latach 70–tych XX w. równolegle uczył przedmiotów muzycznych w Wojskowej Szkole Muzycznej II stopnia w Elblągu. Od 1970 r. był członkiem Rady Naukowej Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko – Pomorskiej w Wejherowie.
Pracował również jako kompozytor: w 1968 r. skomponował utwór „Toccata”. Był także publicystą. Do jego publikacji, w tym recenzji muzycznych należą: „Geneza. > Cribrum Musicum <” („Muzyka” 1957 r.), „Kanony Bartłomieja Pękiela” („Muzyka” 1958 r.), „Sylwetki polskich kompozytorów z północnych ziem Rzeczpospolitej oraz niektóre ich utwory (pierwsza połowa XVII w.)”, (Bydgoszcz 1961 r.), „Polska Kultura muzyczna w Wolnym Mieście Gdańsku (1920-1939)”, (Gdańsk 1965 r. ), „Charakterystyka twórczości Marcina Gremboszewskiego, kompozytora gdańskiego, na tle rozwoju muzyki w pierwszej połowie wieku XVII” (Zeszyty Naukowe PWSM w Gdańsku, 11, 1972 r.).
Wacław Kmicic–Mieleszyński był czterokrotnie żonaty. Z czwartą żoną, Olimpią Poterałowicz doczekał się trójki dzieci. Zmarł 15 IV 1982 r. Spoczął na gdańskim Srebrzysku.
Powyższy tekst napisałam na podstawie „Encyklopedii Gdańskiej”, „Opowieści gdańskich uliczek” Edgara Milewskiego oraz strony www. zsm-gdansk.edu.pl/HistoriaSzkoly.
