Dolne Miasto (Niederstadt)
Największa powierzchniowo, niegdyś peryferyjna dzielnica Gdańska, tworząca nisko położoną, prawie depresyjną „nerkę”, zawierającą się zasadniczo między Nową Motławą, Angielską Groblą, dzisiejszą Redutą Żbik i Opływem Motławy.
Najwcześniej zasiedloną częścią Dolnego Miasta był rejon tzw. Długich Ogrodów, położony na wschód od ulicy Stągiewnej. Zgodnie z przekazami źródłowymi, już pod koniec XIV w. mieszkali tu powroźnicy, potrzebujący długich działek ( tzw. torów powroźniczych) do kręcenia lin. Około 1430 r. wyrazistą dominantą tego obszaru stał się kościół św. Barbary.
Podczas otaczania Gdańska holenderskim systemem fortyfikacji (1622–1636) Dolne Miasto znalazło się w bezpiecznym obrębie wałów i bastionów. Około 1650 r. inżynier Jerzy Tellior opracował siatkę zabudowy na południe od dzisiejszej ulicy Ułańskiej, sytuując pośrodku każdej nowej ulicy kanał odwadniający. W tym czasie na północ od Angielskiej Grobli urządzono składy drzewne.
W pierwszej połowie XVIII w. z rzadka zaczęły powstawać na Dolnym Mieście rezydencje patrycjuszowskie i magnackie. W XIX stuleciu na pustych połaciach gruntu zbudowano duże zakłady przemysłowe (m.in. gazownię, fabrykę amunicji, fabrykę karabinów, rzeźnię miejską), a także kilka kompleksów koszarowych.
Na południowym krańcu Dolnego Miasta, przy dzisiejszej ulicy Dobrej, wystawiono w 1872 r. najstarszą gdańską kolonię robotniczą (18 domów), powstałą staraniem Juliusza Abegga, lekarza i społecznika. Pod koniec XIX w. Dolne Miasto zaczęło się przekształcać w dzielnicę zamieszkałą głównie przez robotników i drobnych urzędników.
