W dniu 3 marca br. o godz. 16.30 w Muzeum II Wojny Światowej został uroczyście odsłonięty eksponat miesiąca. Będzie on prezentowany przez cały miesiąc w holu na poziomie minus 1, czyli tuż przy wejściu głównym do muzeum.

Tym razem w szklanej gablocie zaprezentowano nie jeden przedmiot, a kilka, powiązanych ze sobą tematycznie.
Możemy zobaczyć oryginalne ogłoszenie pochodzące z czasów drugiej wojny światowej. Zawierało tekst w dwu językach: niemieckim i polskim. Takie ogłoszenia wieszał niemiecki okupant w obrębie Generalnej Guberni, ostrzegając Żydów przed opuszczaniem getta pod karą śmierci. Podobna kara groziła Polakom pomagającym ludności żydowskiej, chociażby ukrywając jej przedstawicieli w swych domach.

Eksponat Marca

Poniżej wyeksponowano kilim o pięknych intensywnych kolorach należący przed wojną do pewnej rodziny żydowskiej oraz trzy stare fotografie tejże rodziny.

Eksponat Marca

Jak dowiadujemy się z umieszczonego w gablocie opisu, przed wojną na Podlasiu mieszkała rodzina żydowska Jomtowów (Jomtefów). Abraham, będący głową rodziny, był krawcem. Wraz z żoną Sarą mieli dwoje dzieci. Tuż po  wybuchu drugiej wojny zostali przez niemieckiego okupanta umieszczeni w getcie. W czasie jego likwidacji w 1942 r. , kiedy to tamtejsi Żydzi byli wywożeni przez Niemców do obozu w Treblince, rodzinie Jomtowów udało się szczęśliwie uciec. Ukrywali się początkowo w lesie, po czym dotarli do miejscowości Grochów niedaleko Sokołowa Podlaskiego. Tam udzieliła im schronienia zaprzyjaźniona wcześniej z nimi polska rodzina Joniuków. Ukryli ich na poddaszu swego domu, ryzykując kilkakrotnie życiem – zwłaszcza, że w ich obejściu przez pewien czas stacjonowało wojsko niemieckie. Z czasem do rodziny Jomtowów dołączyli dwaj bracia Walerschteinowie. Wszyscy przebywali tamże do lata 1944 r.

Rodzina Sary i Abrahama z czasem wyemigrowała do Kanady, a następnie do Izraela. Mimo dzielącej odległości, nie zanikła więź łącząca ową żydowską rodzinę , a ich polskich wybawców. Potomkowie obu rodzin nadal utrzymują zadzierzgniętą niegdyś przyjaźń.

W 1983 r. żyjący członkowie familii Joniuków: Jan Joniuk, Leokadia Michalska – Joniuk, Eugenia Bartosiak – Joniuk oraz Zofia Wycech – Joniuk zostali odznaczeni medalem „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”.

Maria Sadurska

80-862 Gdańsk, Polska

Dodaj opinię lub komentarz.