WYPOSAŻENIE KOŚCIOŁA
Zanim wejdziemy do kościoła, warto zwrócić uwagę na jego zachodnią elewację. Dwie strzeliste wieże ograniczają przestrzeń bardzo ważną dla każdego wierzącego – wejście do świątyni. Powracając do tematu symboliki chrześcijańskiej w architekturze katedry oliwskiej, przyozdobione portalem wejście jest bardzo ważne. Jest bowiem przejściem od świata profanum do sacrum.
Monogramy Maryi i Chrystusa na zachodniej fasadzie, pomimo użycia dość skromnych środków wyrazu, odwołują się do estetyki wielu kościołów gotyckich, w stylistyce których zachodnia fasada była szczególnie pięknie ozdobiona. Bardzo często była to wielka rozeta, w swojej wymowie wywodząca się od wpisanego w okrąg monogramu Jezusa. Rozeta stanowiła wariant „koła kosmicznego”, obrazujący cykliczną jedność świata. Składała się najczęściej z dwunastu promieni, które albo odnosiły się do dwunastu apostołów lub znaków zodiaku. Środek rozety jest wyobrażeniem Chrystusa w majestacie. Patrząc na oliwską katedrę mniemać można, iż monogramy Jezusa i Matki Bożej zastępują w symbolicznej wymowie gotycką rozetę – pokazują potęgę Boga, która promieniuje na wchodzących w progi świątyni grzeszników.
Portal główny ozdabiający wejście do katedry podkreśla w swoim łukowatym kształcie, iż wejście winno być niejako obrazem całej świątyni. Stąd też wygięte kontury mające przypominać sklepienie prezbiterium.
NAWA GŁÓWNA
Nawa główna oliwskiej katedry nie razi ozdobnikami. Wysoko umieszczone strzeliste okna, a także przestrzeń, która pozostaje niemalże pusta i niezmącona pomiędzy posadzką i sklepieniem, sprawiają wrażenie wielkiej przestrzeni. Przestrzeni, która pokazuje małość grzesznika pod sklepieniem niebios i majestatem Boga. Podobnie jak przy budowie większości kościołów gotyckich nie przykładano wielkiej wagi do ornamentyki nawy głównej, tak i w Oliwie nawa główna działa głównie wielkością. Zgodnie z symbolicznym założeniem, nawa główna jest bowiem drogą, którą przebywa chrześcijanin do najważniejszego miejsca w świątyni – do ołtarza. Droga do ołtarza nie powinna być zatem rozpraszana nadmiernymi dekoracjami. Uwagę przykuwają zawieszone na żebrach renesansowego gwiaździstego sklepienia gwiazdy, sprawiające wrażenie niebios. Sklepienie pochodzi z roku 1582, kiedy to kościół podniósł się ze zniszczeń poczynionych przez gdańszczan pięć lat wcześniej. Dzięki odszkodowaniom, pomocy króla Stefana Batorego oraz rodzin szlacheckich z Pomorza zasklepiono kościół, sklepienie ozdobiono gwiazdkami, a wsporniki herbami króla, szlachty, duchowieństwa i znamienitych rodów pomorskich.
Wchodząc do kościoła przez portal główny, schodzimy kilka metrów poniżej gruntu otaczającego oliwską katedrę. Zaraz po minięciu portalu uwagę zwraca efektowna kruchta, utrzymana w stylu rokokowym, nad którą znajdują się wielkie organy. Kształt oraz zdobione roślinną ornamentyką wyposażenie przedsionka pochodzi najprawdopodobniej z 1755 roku.
cdn…
Wojciech Stybor
Copyright © 2005 Wojciech Stybor. All rights reserved.