DWOREK KLASYCYSTYCZNY – DOM OGRODNIKA

Spacerując ulicą Opacką (dawną Salzmanna) w sąsiedztwie parku, otoczony drzewami, nieco w głębi znajduje się klasycystyczny w formie dworek. Został on wzniesiony najprawdopodobniej około roku 1760 na życzenie opata Jacka Rybińskiego. Przeznaczony został na kwaterę dla znanego ogrodnika Kazimierza Dębińskiego z Kocka, który tworzył w owym czasie francuską część parku oliwskiego. Dom ogrodnika od strony północnej ozdobiony jest niewielkim ryzalitem, z charakterystycznym tympanonem. Od strony południowej również występuje ryzalit, wzbogacony o ganek wsparty na sześciu kolumnach. W środku znajduje się sień, z której na drugie piętro prowadzą oryginalne schody. Wewnątrz budynku zachowały się również elementy osiemnastowiecznej stolarki oraz klasycystyczne kominki w sieni i saloniku. Warto zwrócić uwagę także na dwa słupki przedprożowe. Na jednym z nich można wyczytać datę – 1715.

domek ogrodnika

Po II wojnie światowej dworek podupadł, będąc w użytkowaniu przez Miejskie Przedsiębiorstwo Robót Ogrodniczych (Zieleń Miejska). W związku z przejęciem obiektu przez jedną z gdańskich korporacji budowlanych na swoją siedzibę, dworek został odrestaurowany i na nowo przyciąga uwagę spacerowiczów.

OGRÓD ZOOLOGICZNY

W uroczej części Oliwy, zwaną Doliną Leśnego Młyna znajduje się jeden z największych w Polsce ogrodów zoologicznych. Obecnie obejmuje 136 hektarów terenu, udanie wkomponowany w naturalne leśne ustępy, nie bez racji uznawany jest za najpiękniejszy obiekt tego typu w Polsce. Warto wspomnieć, iż w Dolinie Leśnego Młyna znajdowało się założone na początku XX wieku sanatorium „Strauchműhle”. Wykorzystywało ono budynki istniejącego wcześniej młyna zbożowego, który pracował jeszcze w XIX wieku. O usytuowaniu sanatorium właśnie w tym miejscu decydował przyjazny mikroklimat. Przybywali tutaj pensjonariusze cierpiący na schorzenia dróg oddechowych i reumatyzm. Można mniemać, że nie tylko osobliwe gatunki fauny powodują, że mieszkańcy Trójmiasta często wybierają się na kilkugodzinne spacery po ZOO czynnie spędzając czas w otoczeniu przyrody.

Oliwa sanatorium „Strauchműhle”

1 maja 1954 roku nastąpiło uroczyste otwarcie oliwskiego ogrodu zoologicznego. Początki były skromne. Pierwszymi eksponowanymi zwierzętami były ofiarowane przez mieszkańców Trójmiasta małe zwierzęta domowe i pospolite okazy fauny. Później pojawiły się bardziej egzotyczne okazy, które przywozili ze swoich wojaży marynarze. Oliwskie ZOO bardzo dynamicznie zaczęło się rozwijać na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku. Nie tylko dotyczy to poszerzania kolekcji fauny, ale także rozbudowy infrastruktury.

ogród zoologiczny

Wielkie zasługi położył pierwszy dyrektor ogrodu – Michał Massalski. Był on wspaniałym organizatorem, umiejętnie godzącym budowę dróg dojazdowych, tras do zwiedzania, wybiegów dla zwierząt, z ciągle rosnącą ilością nowych okazów fauny. Bardzo aktywni w pracach na rzecz ZOO byli również mieszkańcy Gdańska. Dzięki wspólnej pracy, egzotyczne zwierzęta zaczynały czuć się niemalże jak w swoim naturalnym środowisku. Foki i pingwiny pływają w źródlanej wodzie Potoku Rynarzewskiego, a południowoamerykańskie lamy biegają po naturalnych polodowcowych głazach imitujących skalne ustępy Andów.

ogród zoologiczny

W latach 1989 – 1998 kolekcja oliwskiego ZOO powiększyła się o wiele cennych, pozostających pod ścisłą ochroną gatunkową zwierząt, takich jak: hipopotamy karłowate, orangutany, wilki grzywiaste, oryksy, lutungi jawajskie, pingwiny, mandryle. stado wielbłądów jednogarbnych, dwugarbnych, alpaki, flamingi i pelikany. Dla najmłodszych zwiedzających otwarto „małe ZOO”, które cieszy się ogromną popularnością. Jest to jedyne miejsce w swoim rodzaju. Dzieciom wolno tam karmić zwierzęta, mogą bezpośrednio z nimi obcować i ich dotykać. Trwa rozbudowa małpiarni, a gady i płazy umieszczono w komfortowym całorocznym budynku.

ogród zoologiczny

W oliwskim ogrodzie zoologicznym znajduje się obecnie około 1200 zwierząt, reprezentujących ponad 220 gatunków ze wszystkich kontynentów. Warto zwrócić uwagę, że populacje wielu gatunków zwierząt eksponowanych w oliwskim ZOO nie występują już na wolności. Ogród zoologiczny będąc członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (EAZA) pełni bardzo istotną funkcję w procesie ochrony i rozmnażania ginących gatunków zwierząt.  Przykładem jest oliwska hodowla kondorów, których potomstwo wzbogaciło kolekcję wielu zagranicznych ogrodów zoologicznych.

ogród zoologiczny

Ogród zoologiczny w Oliwie jest otwarty dla zwiedzających przez cały rok i bez względu na porę roku każdy zwiedzający znajdzie tu coś dla siebie. dyrektor ogrodu zoologicznego Michał Targowski wraz z grupą ponad stu pracowników z sukcesami opiekuje się i kontynuuje dzieło rozwoju tego niezwykłego miejsca.

Poza wspomnianą możliwością spędzenia wspaniałych rodzinnych chwil, wartościami poznawczymi,  oliwskie ZOO wydaje się być odskocznią od wielkomiejskiego zgiełku.

widok z Pachołka

cdn…

Wojciech Stybor

Copyright © 2005 Wojciech Stybor. All rights reserved.

One thought on “Oliwa – w poszukiwaniu tajemnic przeszłości – cz. 56

  • Co do fotki „Oliva Luftkurort Westpreußen” ta widoczna droga w dole to wedlug mnie dzisiejsza ul. Koscierska. Widoczny domek w polowie stal na przeciwko dzisiejszego domu przy ul. Koscierskiej 6. Jeszcze na pocz. 1960r widac bylo gruzowisko po tym domku. Stal przy juz nie istniejacej drozce laczacej ul. Koscierska z ul. Kwietna.

    Odpowiedz

Dodaj opinię lub komentarz.