Wchodząc do kościoła pod wezwaniem św. Bartłomieja na Starym Mieście, możemy dostrzec niespotykany w historycznej części Gdańska wygląd świątyni. Gotyckie, ceglane wnętrze obiektu sakralnego zostało przebudowane na potrzeby cerkwi. Jedno wnętrze na przestrzeni wieków zmieniało się kilkakrotnie, a w ubiegłym wieku ulegało przekształceniu co najmniej cztery razy.
Widoczna dzisiaj bryła budynku pochodzi z XVI wieku. Wcześniejszy kościół zbudowany w konstrukcji szkieletowej palił się w 1499 r. Kolejnego poważnego uszkodzenia świątynia doznała, podobnie jak kościół św. Jakuba, podczas wybuchu prochu z pobliskich fortyfikacji w 1815 r. Kolejne straty spowodowała II wojna światowa.
Świątynia ponownie pełniła funkcję sakralną od 1960 r. W 1972 r. zainstalowano dwunastogłosowe organy, w 1982 r. zakończono odtwarzanie dawnej bryły – wzniesiono wysoki dach i zrekonstruowano barokowy hełm wieży. W latach 80. przebywał w Gdańsku Wolfgang Günter Deurer, syn przedwojennego gdańskiego konserwatora zabytków. Stworzył on dokumentację 56 zabytkowych istniejących i nieistniejących kościołów Gdańska. Dzięki niemu wiemy, jak wyglądało wnętrze użytkowane przez jezuitów do 1990 r.
Po opuszczeniu budynku przez jezuitów (otrzymali kościół św. Krzyża we Wrzeszczu, w którym urzędowali jezuici z kościoła parafialnego św. Andrzeja Boboli, ale był własnością diecezji) obiekt stał się Ośrodkiem Duszpasterstwa Środowisk Twórczych Archidiecezji Gdańskiej. Przygotowywano tu wystawy oraz koncerty. Dokumentację fotograficzną znajdziemy w kronikach utworzonej wówczas Fundacji Pro Arte Sacra. Grekokatolicy działają w tym miejscu od 1997 r. Wnętrze przystosowano do nowych wymogów, wstawiono m.in. ikonostas. W kościele gdańskim są to cztery ikony: Chrystusa, Bogurodzicy, św. Mikołaja oraz przedstawienie Opieki Najświętszej Maryi Panny. W długim rzędzie umieszczono dwanaście mniejszych ikon. Przedstawiają najważniejsze święta w ciągu roku liturgicznego.
W 1945 r. zniszczeniu uległo wyposażenie, m.in. ołtarz oraz organy z 1624 r., przedstawiające sceny nowotestamentowe. Bogate wnętrze podziwiać możemy na przedwojennych zdjęciach i… w kościele św. Piotra i Pawła na Starym Przedmieściu, gdzie przeniesiono zachowaną stallę cechu bednarzy, portal do zakrystii oraz osiem figur wkomponowanych w emporę. Na podstawie zachowanych fotografii spróbujemy odtworzyć przedwojenny wygląd staromiejskiej świątyni.
Ołtarz główny – w jego skład wchodziły obrazy „Modlitwa w Ogrójcu” Isaaka van den Blocke, „Sąd Ostateczny” z warsztatu Antona Möllera i „Ostatnia Wieczerza”. Dwa ostatnie można oglądać obecnie w Muzeum Narodowym w Gdańsku. Po bokach umieszczono figury ewangelistów, a wyżej świętego Bartłomieja.
Baptysterium – kaplica chrzcielna z obrazami „Chrystus przyjmuje dzieci”, „Chrzest Chrystusa”, „Uzdrowienie Naamana”.
Ambona – z pierwszej ćw. XVII wieku z obrazami „Zwiastowanie”, „Pokłon Pasterzy”, „Pokłon Trzech Króli”, „Chrzest Chrystusa”, „Chrystus w Ogrójcu”, „Ukrzyżowanie”, „Zmartwychwstanie” i charakterystyczną klepsydrą – montowano ją na ambonach jako tzw. zegar kazaniowy, zwykle dwudziestominutowy. Podobny znajdował się na kazalnicy w kościele św. Barbary.
Empora południowa składała się z obrazów ze scenami „Chrystus i setnik z Kafarnaum”, „Uczta u Szymona”, „Chrystus uzdrawia niewiastę cierpiącą na krwotok”, „Kuszenie Chrystusa”. Poniżej umieszczono fragment Mądrości Syracha, który w polskim przekładzie brzmi: „Przebranie miary w gniewie jest jego upadkiem. Cierpliwy do czasu dozna przykrości, ale później radość dla niego zakwitnie”. Nad emporą na ścianie zawisł portret Alberta Walthera Stengela, który był pastorem świątyni od 15 grudnia 1891 do końca września 1920 r.
„Rozmowa Jezusa z Nikodemem” czy „Wskrzeszenie Łazarza” prawdopodobnie zdobiły prospekt organowy. Być może na bocznej emporze wisiały obrazy, uwiecznione na poniższych fotografiach: „Jezus błogosławi dzieci”, „Oliwa Wdowy”, „Spór o pierwszeństwo”, „Uzdrowienie chorego nad sadzawką”, „Uzdrowienie dziesięciu trędowatych”, „Uzdrowienie młodzieńca z Naim”, „Uzdrowienie paralityka”, „Wdowi grosz”. Figurki świętych wkomponowano w emporę kościoła św. Piotra i Pawła.
Wśród innych obrazów w kościele znaleźć można było „Adorację Baranka”, „Mojżesza”, po bokach kazalnicy „Chrystusa Zbawiciela” i „św. Piotra”, na ścianie północnej zawisło jedno z dwóch przedstawień „Ukrzyżowania”.
Ściany ponadto zdobione były licznymi epitafiami. Po stronie północnej zawisł portret pastora Gabriela Rehlera z 1729 r., pastora Eilharda Cierenberga z 1701 r., nad chrzcielnicą wisiały co najmniej trzy tablice, w tym portret pastora Daniela Hermana Richtera z 1775 r. i portret pastora Michaela Kempyna z 1709 r. Tuż przy ołtarzu znalazło się miejsce na portret pastora Friedricha Zwickera, datowany na rok 1631. Na ścianie południowej tablicą upamiętniono diakona Johannesa Otzechtusa, dalej wisiały proste obrazy w ramach.
Ławę Rybaków wieńczyła figura świętego, być może Bartłomieja. Stalla bednarzy stoi obecnie w kościele na Starym Przedmieściu.
Oryginalny portal prowadzi teraz na zakrystię kościoła św. Piotra i Pawła, ponadto na jego podstawie, w tym samym kościele, w 2006 r. stworzono ołtarz cechu piekarzy.
