„Jego dużą zasługą było postawienie Polskiej Szkoły Handlowej, a później utworzonej przez siebie dwuletniej Wyższej Szkoły Handlowej na wysokim poziomie. Dyrektor Seredyński popierał harcerstwo, dbał o rozwój teatru szkolnego.” Mirosława Walicka
Mowa o Marianie Seredyńskim, dyrektorze Polskich Szkół Handlowych w II WMG, którego grób znajduje się w alei zasłużonych na gdańskim Srebrzysku. 25 sierpnia br. przypada 64. rocznica jego śmierci. Marian Wiktor Seredyński urodził się 4 VIII 1890 r. w Siedliskach w dawnym województwie lwowskim, w rodzinie Franciszka i Karoliny.
Z informacji zawartych w metryce urodzenia Mariana Seredyńskiego wynika, iż jego ojciec był rolnikiem. Z kolei sam Seredyński w wypełnionej przez siebie ankiecie personalnej podał, iż jego ojciec pracował jako urzędnik. Pięć lat młodszy brat Mariana, Tadeusz, został pianistą i dyrygentem. Do wybuchu II wojny światowej pracował w Teatrze Miejskim we Lwowie. Marian Seredyński w latach 1901 – 08 uczęszczał do szkoły realnej we Lwowie oraz równolegle do Konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego, w którym uczył się gry na skrzypcach. Obie szkoły ukończył w 1908 r. W 1913 r. jako absolwent Akademii Eksportowej podjął pracę pedagogiczną w Tarnowie, w tamtejszej Krajowej Szkole Kupiectwa.
W czasie I wojny światowej został zwolniony ze służby wojskowej. W 1918 r. zamieszkał w Krakowie, gdzie początkowo pracował w szkole kupieckiej. Jesienią tegoż roku uczestniczył tam w rozbrajaniu żołnierzy austriackich. W 1919 r. został zatrudniony w krakowskiej Akademii Handlowej. W roku szkolnym 1925 – 26 wykładał w Akademii Górniczo – Hutniczej.
W 1926 r. otrzymał propozycję objęcia stanowiska dyrektora, w otwartej z inicjatywy Macierzy Szkolnej w Gdańsku, 13 – go września tegoż roku, Polskiej Szkoły Handlowej w II WMG. Koncesję na otwarcie tej polskiej placówki oświatowej wydał gdański Senat 20 VIII 1926 r. Była trzyletnią szkołą zawodową, której program oparto na szkołach niemieckich. Otrzymała siedzibę w budynku dawnego pruskiego kasyna (zakupionym na cele oświatowe przez łódzkiego przemysłowca Edwarda Heimanna – Jereckiego) zlokalizowanym na rogu Langgarten 80 (czyli ul. Długie Ogrody) i Trojangasse (dziś na cześć dyrektora szkoły: ul. Seredyńskiego).
Trzy lata później, na wniosek Mariana Seredyńskiego utworzono dodatkowo dwuletnią Polską Wyższą Szkołę Handlową, w której nauka kończyła się egzaminem dojrzałości. Wkrótce też budynek szkolny został rozbudowany od strony Trojangasse, dzięki finansowemu wsparciu Edwarda Heimanna – Jereckiego. Od tej pory, aż do wybuchu II wojny światowej, Seredyński kierował Zespołem Polskich Szkół Handlowych. Zyskał opinię dobrego organizatora, który dbał o wysoki poziom nauczania, a jednocześnie o wychowanie młodzieży w duchu patriotycznym. Zatrudnił kadrę nauczycielską o wysokich kwalifikacjach oraz zadbał o wyposażenie szkoły w nowoczesne pomoce naukowe.
Dzięki takim nauczycielom, jak Alf Liczmański, Maria Ostrowska i Eugenia Adamczykowa, w placówce tej prężnie działało harcerstwo (w tym żeńska sekcja żeglarska). Zresztą aktywnym działaczem harcerskim był sam dyrektor Seredyński; od 1935 r. pełnił funkcję jednego z zastępców Franciszka Kręckiego, prezesa gdańskiego oddziału ZHP.
W szkołach handlowych powstało szkolne koło teatralne (którym kierowała Eugenia Adamczykowa, nauczycielka księgowości i arytmetyki handlowej) oraz chór, kierowany przez Szczepana Pileckiego, nauczyciela towaroznawstwa, historii handlu, ekonomii społecznej, dokumentacji handlowej i prawa. Marian Seredyński napisał podręcznik „Wiadomości z handlu dla szkół i kursów handlowych”. Z jego inicjatywy powstał Związek Absolwentów Polskich Szkół Handlowych.
Seredyński po przybyciu do Gdańska włączył się w działalność różnych lokalnych polskich organizacji. Należał do Gdańskiej Macierzy Szkolnej, gdzie został członkiem Komisji Szkolno -Oświatowej oraz zastępcą przewodniczącego Komisji Administracyjno – Finansowej. Należał do Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku; był przewodniczącym Sekcji Odczytowej oraz członkiem Zarządu Głównej Rady Wychowania Obywatelskiego.
Od 1928 r. był członkiem Zarządu Spółdzielni Kredytowej dla Drobnego Przemysłu Polskiego, której biuro mieściło się przy Ketterhagergasse 6 (ob. ul. Zbytki), w lokalu należącym do mistrza krawieckiego, Franciszka Garyantesiewicza (który prowadził w nim zakład krawiecki garderoby męskiej). Marian Seredyński w 1938 r. został członkiem Polskiej Rady Kultury w Gdańsku. We wrześniu 1939 r. przebywał w Warszawie, gdzie spędził okres okupacji. W 1944 r. został aresztowany. Przetrzymywany był w więzieniu na Pawiaku. Według informacji zamieszczonych na stronie www.seh.edu.pl przebywał w nim do końca II wojny światowej. Z kolei „Encyklopedia Gdańska” podaje, iż tuż po uwięzieniu, „jako nierozpoznany został wypuszczony na wolność”.
W okresie od lutego do maja 1945 r. pełnił funkcję zastępcy naczelnika Wydziału Aprowizacji i Handlu w Końskich (w ob. województwie świętokrzyskim). Odrzucił propozycję objęcia tamże stanowiska wicestarosty. W maju 1945 r. przybył do Gdańska. W marcu kolejnego roku został dyrektorem Państwowego Gimnazjum i Liceum Handlowego w Sopocie. Funkcję tę sprawował tylko przez dwa miesiące, bowiem już w czerwcu otrzymał propozycję objęcia stanowiska dyrektora Państwowego Liceum Spółdzielczego we Wrzeszczu. Od 1947 r. był dyrektorem Państwowych Kursów Handlowych we Wrzeszczu, zaś w latach 1949 – 50 pracował jako nauczyciel w Państwowym Gimnazjum i Liceum Handlowym w Sopocie. Równolegle sprawował funkcję dyrektora Dyrekcji Okręgowego Szkolenia Zawodowego w Gdańsku. W 1958 r. za swą działalność otrzymał Złoty Krzyż Zasługi.
Z jego inicjatywy powstało w Gdańsku Towarzystwo Naukowe Księgowych. Od 1946 r. należał do PPR; był sekretarzem Koła Nauczycielskiego. Zmarł 25 VIII 1959 r. i został pochowany na gdańskim Srebrzysku.
Jak wspomniałam został patronem ulicy, przy której niegdyś wznosił się budynek Zespołu Polskich Szkół Handlowych (dziś Szkoły Ekonomiczno – Handlowe im. Macierzy Szkolnej). Marian Seredyński jest też patronem gdańskiego tramwaju Pesa Swing 120NaG nr 1043.
Wspomnienie o Marianie Seredyński napisałam na podstawie:
- Wikipedii
- „Encyklopedii Gdańskiej”
- www.seh.edu.gdansk.pl, tekst Donaty Kucal
- www.encyklopediateatru.pl
