DWÓR III
Obecny adres dworu to ulica Polanki 122. Pierwsze wzmianki o Dworze III pojawiły się w dokumentach w roku 1625, przy okazji przeniesienia własności dworu na niejakiego Helmicha von Twenhusena.
Następnymi właścicielami dworu byli: Jan Schalckow, Georg von Wachschläger, Georg von Boemen, Dawid Kade, a w roku 1786 przejął dwór Henryk Schopenhauer. Dwa lata później w oliwskiej posiadłości na świat przyszedł Artur – później światowej sławy filozof. Mały Artur pięć swoich pierwszych lat spędził na Polankach, w otoczeniu zieleni i kwiatów niezwykłego ogrodu, a także bawiąc się przy stawach i fontannie, do której będzie z rozrzewnieniem wracać pamięcią we wspomnieniach.
Rodzina Schopenhauerów w istocie potrafiła uszanować i wzbogacić dorobek wcześniejszych właścicieli. Szczególnie znany był ogród ozdobny, pełen kwiatów, egzotycznych roślin, zakamarków. Pozostałością po założeniu ogrodowym są ruiny groty znajdującej się na jednym z pozostałych tarasów.
Szczególną miłością swoją oliwską rezydencję otaczała Joanna Schopenhauer – żona Henryka i matka Artura. Joanna była osobą szczególnie wrażliwą na piękno i lubiła otaczać się efektownymi przedmiotami. W Dworze III urządziła prawdziwą galerię sztuki, gdzie znalazły się liczne płótna cenionych malarzy, między innymi uczniów Rembrandta, a także oryginalny rysunek Albrechta Dűrera. Zapewne dzieła tak wartościowe wymagały specjalnej oprawy: odpowiednich mebli, porcelany i okazałych wnętrz. Niestety źródła milczą o szczegółach, możemy się jedynie domyślać jakie wrażenia estetyczne musieli przeżywać liczni goście rodziny Schopenhauerów.
Sielankę dla tej zacnej rodziny zakończyło wkroczenie Prusaków na tereny Gdańska i Oliwy w roku 1793. Nie mogąc pogodzić się z tym faktem rodzina Schopenhauerów wyprowadza się w marcu 1793 roku do Hamburga. Następnym właścicielem zespołu dworskiego został Piotr Finke. Kontynuował rozbudowę dworu i powiększył też działkę kosztem sąsiedniego dworu IV. Kolejni właściciele niestety nie interesowali się dworem i nie otaczali go już taką opieką. Być może dlatego, że dwór nie był dla nich jedynym miejscem zamieszkania i spędzali w nim nie więcej jak parę tygodni w ciągu roku. Raczej traktowano zabudowania dworskie jako lokatę kapitału i oznakę prestiżu. Gdy właścicielem dworu został w roku 1850 kupiec Dawid Zimmermann, przeznaczenie dworu się zmieniło. Ów przedsiębiorczy gospodarz najpierw otworzył tutaj zakład wodolecznictwa (1855 rok), a następnie dom dla sierot.
Dwór składał się z dwóch budynków: północnego (początek XIX wieku) i południowego (koniec XVIII wieku). Południowy budynek został „przebudowany” w drugiej połowie XX wieku. Opieka państwa polskiego w okresie komunistycznym doprowadziła obiekt do ruiny, jak większość tego typu perełek architektonicznych we wszystkich częściach Polski. Nie zważając na klasycystyczne okiennice, drzwi, układ pomieszczeń, sztukaterie na sufitach i swoją wartość historyczną budynek rozebrano.
Wielokrotne przebudowy budynku północnego spowodowały zatracenie dawnego charakteru. Niewiele się da napisać o pozostałościach tego niegdyś pięknego założenia dworsko – parkowego. Obecnie mieści się tutaj Zakład Poprawczy dla Nieletnich oraz Schronisko dla Ptaków Chronionych.
cdn…
Wojciech Stybor
Copyright © 2005 Wojciech Stybor. All rights reserved.
W tekście autor napisał: „W Dworze III urządziła prawdziwą galerię sztuki, gdzie znalazły się płótna cenionych rzeźbiarzy, między innymi uczniów Rembrandta, a także oryginalny rysunek Albrechta Durera.” Zacytowany fragment wskazuje raczej na „cenionych malarzy”. Cykl bardzo ciekawy, przekazuje Pan historię Oliwy w „pigułce”. Pozdrawiam i czekam na kolejne części.
Tak, już poprawiam.